Column: Komt Pallas ook in gevaar door uitspraak rechter?

Komt de bouw van Pallas ook in gevaar door de uitspraak van het Europees Hof op 7 november? De bouw van de nieuwe kernreactor Pallas in Petten levert veel stikstof op. De provincie heeft met het oog hierop binnen de Programmatische Aanpak Stikstofdepositie (PAS) ruimte gereserveerd voor het overschrijden van de stikstofwaarden.

Het PAS was opgezet om zowel natuurherstel als nieuwe economische activiteiten mogelijk te maken bij zogeheten Natura 2000-gebieden. Voor de gevolgen van die economische ontwikkeling stelt het hof nu strengere regels.

De uitspraak van het Europees Hof is niet helemaal onverwacht gekomen. De Raad van State had in 2016 vragen gesteld over de PAS aan het Europees Hof.  De advocaat-generaal heeft hierover advies uitgebracht op 7 november. Dit advies luidde negatief over de PAS.

Niet het systeem al zodanig staat nu door de uitspraak ter discussie maar de rekenmethode hiervan. Deze moet veel strenger. Er is voor Pallas wel een geitenpaadje om de PAS te omzeilen. Dit kan aan de hand van de ADC- toets. Deze aanpak is recent uitgevoerd, bij de Blankenburgverbinding. Dit was echter de eerste keer dat het PAS omzeild is met gebruik van de ADC- toets.

Volgens de ADC- toets moet worden aangetoond dat er dwingende redenen van groot openbaar belang zijn om de reactor op deze plaats te bouwen of zelfs überhaupt te bouwen. Dit betekent dat de vergunningverlener moet aantonen dat er geen alternatieve oplossingen mogelijk zijn voor de plaats waar Pallas gepland is.

Volgens mij is dit nooit onderzocht. Pallas komt in Petten. Dit is een vanzelfsprekendheid. Dit is onvoldoende. Tenminste moet worden aangetoond welke locaties zijn onderzocht als een mogelijke alternatieve plek en waarom deze zijn afgevallen. Een plek dus die de minste schade toebrengt aan de natuur vanwege bijvoorbeeld de toekomstige ligging van de kernreactor.

Volgens de ADC- toets moet worden aangetoond dat het negatieve effect van stikstof op Natura- 2000 dat de bouw van Pallas zal hebben, zal worden gecompenseerd. Allereerst in hetzelfde Natura- 2000 gebied. Als dit niet kan moet aangegeven worden waar dit wel kan. We weten allemaal dat Noord-Holland bulkt van de stikstof. Ik zie dit niet lukken.

Het groot openbaar belang kan wel aangetoond worden door te verwijzen naar de aanmaak van medische isotopen waardoor kankerpatiënten geholpen kunnen worden. Meteen laait de discussie op of Pallas nog wel nodig is omdat straks in België medische isotopen gemaakt worden. Maar dan nog zou Pallas nodig zijn.

Terug naar de uitspraak van het Europees Hof: louter prognoses met betrekking tot de toekomstige gevolgen van een bouwplan en de verwachte daling van stikstofemissies daarna, mogen bij de verlening van toestemming voor extra stikstofdepositie niet in aanmerking worden genomen.

Dit is de nekslag voor Pallas. Of biedt de ADC-toets Pallas de helpende hand?  Dat Pallas van eminent groot belang is voor de bevolking. Dat Pallas onverbrekelijk verbonden is met de campus, een onderzoeklocatie  voor ontwikkeling van duurzame energie. Geen campus zonder Pallas.

Voorlopig moeten we wachten op de nieuwe richtlijnen van de Raad van State. Dit kan een paar jaren duren. Tot dan ligt Nederland even stil.

Eugeen Hoekstra