Column: Komt het wel goed met Pallas? Weer uitstel van betaling

Provincie Noord-Holland heeft voor de tweede keer uitstel van betaling gegeven aan Stichting Voorbereiding Pallasreactor. Het gaat om een lening van 40 miljoen euro die op 1 januari 2019  terugbetaald had moeten zijn. De stichting kon de lening niet terugbetalen en kreeg uitstel tot 1 juli 2020. Maar ook nu kan de stichting de lening niet terugbetalen en opnieuw moest de provincie toestaan dat de schuld niet afgelost kan worden.  

De stichting heeft ook een lening van 40 miljoen gekregen van het Rijk. Ook deze lening is niet terugbetaald. Wat is er aan de hand? Immers, ex-minister Bruins (Medische Zorg) had juli vorig jaar gezegd dat de financiering zo goed als rond was. Dit houdt in dat er private partijen zijn die geld willen investeren in de bouw van Pallas. Maar zijn die er wel?

Het tweede uitstel van betaling kwam op de valreep, zegt Statenlid Fabian Zoon van de Partij voor de Dieren. In een brief aan het provinciaal bestuur stelt hij dat hij op 1 juni 2020  een brief van Gedeputeerde Staten heeft ontvangen over deze zaak. “Hieruit blijkt dat de Stichting Voorbereiding Pallas-reactor op het laatste moment een uitstel van terugbetaling van de lening heeft gevraagd en  gekregen.“

Dit is bijzonder, schrijft hij, “want de provincie Noord-Holland moet elk jaar een jaarplan van de stichting Pallas goedkeuren; elke zes maanden is er een inhoudelijk en financieel verslag over voortgang van de activiteiten en een vergelijking met de eerdere verwachtingen over tijdsduur en kosten, inclusief een uiteenzetting van de financiële positie van de stichting; op 15 juni heeft de Gedeputeerde nog geantwoord dat de risico-inschatting niet is veranderd en dat er nog geen discussie loopt over de terugbetaaldatum.”

Documentatie- en onderzoekscentrum Laka stelt dat de provincie in een onmogelijke situatie zit en kon eigenlijk niet anders dan Pallas’ verzoek inwilligen. De uitbetaling van het laatste deel van de lening haalde het in 2018 met de hakken over de sloot, maar als Noord Holland nu de stekker uit Pallas trekt, betekent dat dat ze hun 40 miljoen waarschijnlijk definitief kwijt zijn. Ook stelt Laka dat  terugbetaling van de in 2012 door Rijk en Provincie verstrekte lening twee jaar geleden werd uitgesteld omdat er geen private investeerders waren.

De minister vermeldde toen: “In 2019 zullen investeerders moeten besluiten over de (private) financiering van bouw en exploitatie van Pallas vanaf 2020.” Volgens Laka is de situatie nog steeds hetzelfde: er zijn geen financiers voor Pallas.

Statenlid Zoon zegt dat hij uit de brief van Gedeputeerde Staten van 1 juni 2020 opmaakt dat de reden van de vertraging al begon in het voorjaar van 2019 bij de aanstelling van de heer Zalm en aanpassingen in de directies en raden van Pallas en NRG.

Toen stond in een brief te lezen dat “‘de gesprekken met de private investeerders in het najaar van 2020 worden hervat.” Zoon concludeert dat de gesprekken met investeerders al enige tijd geleden moeten zijn gestopt.

De planning van het Pallas-project wordt niet gehaald. Zo had de bouw moeten plaatsvinden tussen 2017 en 2022 en de exploitatie vanaf 2025. In de brief van ex-minister Bruins van vorig jaar wordt gesteld dat “ …. als vervolgens ook de vergunningen rond zijn, kan de bouw in de loop van 2021 starten”.

Maar er zijn in ieder geval geen berichten, stelt Laka, dat Pallas bij de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) een vergunning heeft aangevraagd. “Om nu nog te verwachten dat de bouw van de kernreactor al in 2021 kan beginnen, lijkt optimistisch.”

Eugeen Hoekstra