Column: Jongeren halen hun eigen rotzooi op

Goed nieuws voor de (sport)verenigingen. Ophalen van oud papier hoeft niet meer. De gemeente vindt het prima, HVC neemt het graag over. Toch komen die verenigingen niet zonder geld te zitten.

De gemeente heeft iets anders in petto: zwerfafval opruimen voor dezelfde vergoeding. Een paar keer per jaar laten sportverenigingen hun pupillen rotzooi opruimen in woonwijken die ze zelf hebben gemaakt. Met name scholieren kunnen er wat van. Ze zijn de grootste vervuilers als het gaat om papier, wikkels, blikjes, frietbakjes, peuken en kartons.

Volgens onderzoek zijn jongeren van 12 tot 24 jaar de grootste veroorzakers van zwerfafval ten opzichte van de gemiddelde Nederlander. De hotspots zijn hangplekken, schoolroutes, winkelcentra en parken. Wijkvereniging Muggenburg (in 2018) en de Schager Drumband (in 2019) hebben ook het oud papier in de ban gedaan en struinen nu regelmatig de straten af op zoek naar afval. Het is dus een prachtig idee om ze hun eigen rotzooi te laten opruimen. Misschien dat ze dan begrijpen dat het niet oké is om afval weg te gooien.

Volwassenen kunnen er ook wat van, getuige het aantal mondkapjes dat wijd verspreid in bermen, struiken en sloten ligt. Alleen de meerkoeten zijn er blij mee, want zij gebruiken deze dingen voor het maken van hun nesten, maar daarmee is alles gezegd.

Het is natuurlijk prachtig dat jongeren het zwerfafval opruimen, maar het wordt volwassenen op deze manier wel gemakkelijk gemaakt. ‘Ach, gooi weg, die kinderen komen het morgen opruimen.’ Dan is het van belang dat de boa’s hun handhavingstaak serieus nemen en boetes gaan uitdelen.

Zwerfafval is ook vaak te vinden bij de ondergrondse afvalcontainers. Bijplaatsingen heet dit in ambachtelijk proza. Bedoeld wordt het afval dat naast de container ligt. Vaak staan er ook objecten, waaronder klein meubilair en lampen, die trouw door HVC worden opgehaald. Of de gemeente komt langs om het klein goed op te halen.

Ik voorzie grotere problemen als de gemeente besluit kosten in rekening te brengen voor het ophalen van grof vuil. Het ‘bijplaatsen’ kan weleens furore gaan maken, want niet iedereen heeft een auto onder zijn gat om naar de Zijperweg te rijden. Bel de vrijwilligerscentrale, is het advies van de gemeente. Van ontzorgen heeft de servicevriendelijke gemeente waarschijnlijk nog nooit gehoord.

De precieze hoogte van de voorrijkosten om grof vuil op te halen wordt niet door HVC bepaald, maar door de gemeenteraad. Het inrekening brengen van deze kosten wordt gedaan door HVC. Het duurt nog even voordat dit systeem in werking wordt gezet. In West-Friesland is ook een poging gedaan om een zogeheten bijdrage van 20 euro per ophaalbeurt in te voeren. Dit leidde tot veel ophef in de politiek en is het plan van tafel geveegd. In Zaanstad idem dito.

Ik zou denken dat de raad dit voorbeeld moet volgen. Waarom? Omdat de afvalstoffenheffing alle kosten moet dekken. Een ratjetoe van eigen bijdragen maakt de burger boos. Nog eens wat: HVC heeft 15 miljoen euro winst gemaakt. Zien we dit terug in lagere tarieven?  

Er is goed nieuws: de invoering van statiegeld op flesjes en blikjes. Uit ervaring in Duitsland, waar dit systeem al een paar jaar draait, is vast te stellen dat het zwerfvuil aanzienlijk minder is geworden.

Eugeen Hoekstra