Column: Incluzio zet in op ‘vernieuwende’ preventieve zorg

Op donderdagavond 12 maart presenteerden ambtenaren van Hollands Kroon en medewerkers van Incluzio de nieuwe, innovatieve plannen voor het Sociaal Domein. Hoeveel de te leveren zorg uiteindelijk gaat kosten is nog onbekend, maar zal naar schatting liggen tussen 19 en 21 miljoen. 

Incluzio gaat nog meer inzetten op innovatieve vormen van preventie, door een medewerkster ‘nuldelijnszorg’ genoemd. Een projectmedewerker zal daar vorm aan gaan geven. Bepaalde vormen van zorg lijken momenteel minder nodig te zijn, terwijl er een flinke toename van huishoudelijke hulp wordt geconstateerd.

Incluzio wil door nauwe samenwerking met andere (welzijns)organisaties het vroegere ‘nabuurschap’ eigenlijk weer nieuw leven inblazen. Op wijkniveau wil men de sociale problematiek op actieve wijze proberen positief te beïnvloeden. Dat noemt men wel eens ‘proactief”: Interveniëren voordat er hulpvragen en hoge kosten ontstaan. 

De samenwerking met woningbouwverenigingen zou bijvoorbeeld dure aanpassingen van woningen kunnen voorkomen doordat in een vroeg stadium bij nieuwbouw ‘input’ van Incluzio zorgt voor veel goedkopere ingrepen. Bijvoorbeeld antislip in douches en drempelloze woningen voor ouderen. Voorkomen is altijd beter dan genezen. En bovendien goedkoper. De vraag is wel of Incluzio met deze aanpak andere organisaties ‘in de wielen’ gaat rijden.

Incluzio wil haar voorgenomen acties zo optimaal mogelijk afstemmen op andere organisaties. De nuldelijnszorg moet een belangrijke plaats gaan innemen omdat deze dure hulp in de eerste- en tweedelijnszorg kan voorkomen. De organisatie wil proactief zijn bij renovatie van woningen. Daarnaast wil ze sociale netwerken activeren en/of ondersteunen, zodat deze kunnen fungeren als vangnetten.

Incluzio wil vraaggericht denken en werken, in plaats van productgericht. Daarbij streeft men naar integraliteit. Zo stimuleert Incluzio huisartsen hun patiënten minder snel door te sturen naar andere zorgaanbieders. De vraag is in hoeverre Incluzio de onafhankelijkheid van de huisarts gaat beperken. Dat zie je namelijk ook bij zorgverzekeraars die ‘op de stoel van de huisarts’ gaan zitten. 

Incluzio ziet bij veel zorgaanbieders helaas volumegedreven prikkels. Die aanbieders behandelen zoveel en zo lang mogelijk omdat dat hogere verdiensten oplevert. Ook ziet Incluzio te weinig samenwerking tussen aanbieders. Die geven hun eigen product en -omzet prioriteit boven het belang van de ‘klant’. 

Volgens Incluzio moet de inwoner (klant, cliënt, patiënt of burger) centraal staan. Het wijkteam probeert door observaties (probleem)situaties te analyseren en oplossingen (hulp) zo dicht mogelijk bij de hulpvrager te realiseren. Er wordt door critici gezegd dat Incluzio de zorg zoveel mogelijk zelf wil leveren. Incluzio bestrijdt dat. Mensen zijn vrij om een andere aanbieder te kiezen of een Persoons Gebonden Budget aan te vragen. Er wordt dan wel bekeken of de aanvrager in staat is om zo’n budget adequaat te beheren. 

Er wordt binnenkort geëxperimenteerd met langdurige begeleiding door MBO-opgeleiden. Dat betekent een kostenbesparing, omdat meestal met HBO-ers wordt gewerkt. Incluzio wil in allerlei ‘systemen’ integreren. Zij wil als particuliere organisatie in veel geledingen van de maatschappij invloed uitoefenen, en daardoor meebeslissen hoe, hoeveel en welke zorg we krijgen toebedeeld. De vraag is of dat een goede ontwikkeling is. En willen we dat wel? In hoeverre is die verregaande invloed nog democratisch?

Incluzio gaat met Ehealth-toepassingen aan de slag. De vraag naar complexe, dure zorg lijkt wat af te vlakken, terwijl de vraag naar hulpmiddelen een stijgende trend vertoont door de vergrijzing. Incluzio stuit tevens op een hardnekkige ‘generationele problematiek’. Dat zijn problemen die van generatie op generatie worden doorgegeven.Ook daar probeert Incluzio wat aan te doen. 

Bij het herhaaldelijk terugkomen van hetzelfde (sociale) probleem spreekt Incluzio van ‘recidive’, een term die ik tot nu toe alleen in verband met criminaliteit tegenkwam. Bovendien kun je sociale problematiek niet als ziekte bestempelen. Het is een maatschappelijk verschijnsel. Door het gebruik van zo’n term geef je mensen een ‘etiket’. Etikettering in dit verband lijkt me ongewenst.

Incluzio medewerkers hebben de laatste tijd veel last van negatieve berichtgeving over het bedrijf. Het bedrijf wil dan ook graag de communicatie met de samenleving intensiveren en daardoor verbeteren.

En met de communicatie is er wel wat aan de hand. Wat meteen bij de presentatie van de plannen opviel was het nodeloos ingewikkelde taalgebruik. Een zin van 33 woorden (foto) moest noodzakelijkerwijs meerdere keren intensief gelezen worden alvorens men een beetje wist wat ermee bedoeld werd. En dan nog bleef de betekenis vaag. 

Zou de opsteller van de tekst zelf wel weten wat hij of zij ermee bedoelt? Een zin van zoveel woorden is voor de gemiddelde Nederlander onleesbaar en onbegrijpelijk. Bovendien is de zin grammaticaal onjuist. Hoe langer je een zin maakt, hoe groter de kans is dat er fouten in sluipen. De weinige aanwezige raadsleden (wegens de Corona-crisis mocht iedere fractie slechts één lid afvaardigen) leken er niet over te struikelen en slikten het slechte Nederlands als zoete koek. Niemand vroeg naar de betekenis ervan. Bang om dom over te komen misschien? Het ingewikkelde taalgebruik was voor één raadslid aanleiding om ook een ingewikkeld betoogje te houden. Hij mompelde daarbij wat over niveau ‘B1’. 

Het is bekend dat een tekst met een gemiddelde zinsgrootte van 15 woorden voor het grootste deel van de Nederlanders leesbaar is. Een zeer klein deel van de bevolking heeft de zeldzame competentie zinnen van meer dan 25 woorden te kunnen lezen en te begrijpen. Stel je voor dat er dan ook nog ambtelijk jargon of moeilijke woorden worden gebruikt. In dat geval zal zo’n tekst ontoegankelijk zijn, zelfs voor een hoogbegaafd persoon.

Het wordt hoog tijd dat het taalgebruik van ambtenaren en medewerkers van Incluzio wordt aangepast aan de gemiddelde Hollands Kroner. Dat zou de communicatie met de burgers op een hoger peil kunnen brengen. Hierbij 2 tips voor de ambtenaar die graag begrepen wil worden: Maak korte zinnen die niet langer zijn dan 15 woorden. En gebruik daarbij zo weinig mogelijk ambtelijk jargon. 

Kees Zwaan