Column: In Hollands Kroon hoeft niemand onder de brug te slapen

HOLLANDS KROON – Inwoners van Anna Paulowna staan er niet bij stil dat zij in Laag-Holland wonen, op grond die eens werd overspoeld door zout zeewater. Maar dat was in 1846 verleden tijd, nu al weer 174 jaar geleden. In 1916 had dat zeewater echter weer enige tijd vrij spel in de polder.

In de Flevobode van 11 september 1946 werd in een artikel uitvoerig bij het honderdjarig bestaan van de Anna Paulowna polder stilgestaan. De polder zou een oer-Hollands staaltje van een gewonnen strijd tegen het water zijn en werd beschreven als de ‘oudere broer’ van de toen nog maar 16 jaar oude Wieringermeer. De nieuwe polder werd genoemd naar de Russische echtgenote van koning Willem II, Anna Paulowna. 

In 1844 werd begonnen met het omdijken van de polder. Dat werk was in 1846 klaar en kostte fl. 615.000,–. Als directeur van de ‘ Maatschappij tot indijking van de Anna Paulowna polder’ werd de heer J.C. de Leeuw benoemd, die later dijkgraaf en zelfs burgemeester werd. Op de drooggevallen polder was het hard werken voor de eerste landbouwers. 

Enkele landbouwers van het eerste uur kwamen uit de Betuwe. Een dominee uit dat gebied kwam op het idee arme gezinnen naar Noord-Holland te brengen om de nieuwe poldergrond te ontginnen. Zo’n 50 gezinnen gingen pionieren op de kale vlakte. Ieder gezin kreeg een klein huisje en twee hectare grond, waarvoor een jaarlijkse erfpacht van fl. 39,– betaald moest worden. Het is nog maar de vraag of de arme ‘landmannen’ en hun gezinnen in de polder beter af waren dan in de Betuwe. Ook hier was ondanks het harde werken, armoe troef. Een ‘Gelders huisje’ is behouden gebleven en is te bezichtigen op het terrein van dierentuin Hoenderdaell.

Nu, 174 jaar later, is er nog steeds sprake van armoede, maar die is gelukkig relatief. Niemand komt om van de honger (we hebben een voedselbank) en iedereen heeft een dak boven zijn hoofd. Zoals een gemeenteraadslid het eens verwoordde: ‘In Hollands Kroon hoeft niemand onder de brug te slapen’.

Kees Zwaan

(Illustraties: Gelders huisje – eigen foto’s)