Column: Huurverhoging kan echt niet meer

Een woningcorporatie die komt met de mededeling ‘dat de huur omhoog gaat per 1 juli’ is niet van deze wereld. Corporaties maken gouden tijden mee door de waardestijging van hun vastgoed, de woningen, waardoor ze stevige winsten boeken. Die winsten kunnen ze inzetten om de huren op nul procent te houden. Dit kunnen ze beter doen dan over de winst vennootschapsbelasting (22,5%) betalen.  

Reden om de huur op nul te houden is de conclusie die het Nibud heeft getrokken naar aanleiding van twee rapporten over woonlasten. De rapporten zijn weliswaar van 2015 maar nog steeds actueel. 50 procent van de sociale huurders heeft moeite met rondkomen, 40 procent ervaart financiële schaarste en 30 procent heeft betalingsachterstanden.

Huiseigenaren in Nederland hebben het financieel gezien makkelijker, slechts 8 procent van de hypotheekbezitters heeft te hoge woonlasten ten opzichte van de normbedragen. Wooncompagnie heeft de huren slechts voor een enkel jaar (2017) niet verhoogd. Daarna weer wel. De huurverhoging in 2019 was weliswaar behoudend, maar voor vele huurders met een beperkte beurs is elke euro er één teveel. Dit komt doordat naast de huur ook andere vaste lasten zijn gestegen.  

Het zijn veelal alleenstaanden, mensen met een uitkering en huurders tussen de 25 en 45 jaar. Het Nibud ziet dat zij door de hoge woonlasten flink minder uitgeven aan vrijetijdsuitgaven, vervoer, contributies en abonnementen. En als deze groep te maken krijgt met andere onvermijdbare uitgaven zoals zorgkosten, wordt er ook minder uitgegeven aan essentiële zaken als voeding.

Directeur Arjan Vliegenthart had niet verwacht dat zo’n groot deel van de huurders in de sociale sector dusdanige hoge woonkosten heeft, dat ze in feite financieel gezien klem zitten. Ze kunnen niet kopen, en kunnen ook niet naar een goedkopere woning omdat die er niet is.  

Huiseigenaren profiteren van de lage rente. Woningcorporaties ook als ze een goed treasury beleid voeren. Zo renderen schulden tegenwoordig beter dan tegoeden. Huurders behoren hier ook van te profiteren.

Een bijzondere groep die de klappen vangt zijn de gepensioneerden die al ruim 10 jaar hun aanvullende pensioenuitkering hebben zien wegkwijnen door de indexering te schrappen. Hierdoor hebben ze behoorlijk aan koopkracht ingeleverd. Sommigen zijn in die tijd 12 procent achteruitgegaan. Dat scheelt soms wel honderden euro’s per maand.

Maar het wordt nog veel erger. Alles wijst erop dat de pensioenuitkeringen voor velen volgend jaar gekort zullen worden. Dit betekent minder inkomsten. Lastenverhoging brengt deze mensen in nog grotere problemen. Onder hen zijn velen die naar hun zin te groot en te duur wonen en graag kleiner willen wonen en goedkoper. Zij stuiten op het gebrek aan deze woningen.

Volgend jaar moet een huurverhoging achterwege blijven. Volgens het Nibud is de financiële ruimte er niet meer. Voor gepensioneerden dreigt een korting op hun aanvullend pensioen nadat ze al jaren achtereen koopkracht hebben ingeleverd. Voor hen geldt code rood.

Eugeen Hoekstra