Column: Het oranje gevaar komt eraan

Niet het rode gevaar zoals we vroeger zeiden over de Chinezen die over ons heen zouden walsen,  maar het oranje gevaar is in aantocht. Een steeds groter wordende beweging van mensen die de democratie wil verdiepen.

Daar zitten onze raadsleden niet op te wachten. Waarnemend burgemeester  van Heerhugowaard Bert Blase, boegbeeld van deze beweging, timmert flink aan de weg met zijn thema politiek begint bij de mensen, het voervolk van de natie, bottom-politiek, daar is hij voor.

Komt hij deze kant op dan is het goed hem even te informeren over de staat van de democratie in Schagen zodat hij niet schrikt als hij merkt dat het er hier nog middeleeuws aan toegaat. Het voetvolk mag eens in de vier jaar zijn stem laten gelden en daarna wordt naar zijn mening niet meer gevraagd. Meepraten over het coalitieakkoord?  Ben je betoeterd!

Meedenken over de begroting, ben je gek. Een burgerjury instellen, ga weg met deze fratsen. Stoppen met de partijpolitiek, hoe dom kan je zijn. Wij hebben hier adviesraden en dorpsraden die het college aan zijn stutten trekt. Blase zal echter niet onder de indruk zijn als hij dit hoort.

Hij zal de Twentse gemeente Tubbergen (21.142 inwoners) als voorbeeld noemen. Grootste fractie is het CDA met 12 zetels. Doet uiteraard denken aan het CDA in Schagen met 10 zetels in de raad.

Maar het CDA in Schagen is niet het CDA in Tubbergen. Zo behoudend is ze hier, zo  progressief is ze daar. In Tubbergen experimenteren ze met een nieuwe vorm van democratie. Niet de politici maar de burgers zijn er de baas.

“We voelen ons gehoord”, zegt een inwoner. “Het is hartstikke nieuw”, zegt de burgemeester van het Twentse Tubbergen, Wilmien Haverkamp. De gemeente voerde gesprekken met burgers en organisaties en daar zijn de toekomstplannen een resultaat van. “Een verfrissende aanpak, die de burger veel meer betrekt bij de politiek”, vinden de meeste inwoners.

De zittende politiek heeft zijn woordje klaar: Tubbergen legt de bijl aan d wortels van de representatieve democratie. Burgers hebben geen tijd voor politiek. Dat laten ze liever over aan mensen die de tijd wel hebben en deskundig genoeg zijn.

Onze democratie leunt op vertrouwen. Dat moet je niet omdraaien. Thorbecke staat als een huis. We betrekken de burgers overal bij, dus wat is het probleem?   

Blase ziet het duidelijk anders. Mind you, het zijn raadsleden, wethouders en burgemeesters die vinden dat de democratie op de schop moet.  Zij willen een politieke agenda die ontstaat vanuit de samenleving en niet andersom.

Ik ben gek op mensen als Bert Blase. Hij gooit niet alleen een steen in de vijver, hij geeft ook aan hoe het wel moet.

De kwestie is dat de representatieve democratie niet meer goed functioneert. Slechts twee procent van de bevolking is lid van een politieke partij, hiervan is maar tien procent politiek actief.

De vijver waaruit onze politici worden geselecteerd is te klein geworden om nog geloofwaardig te zijn. De opkomst van lokale partijen bevestigt deze tendens. Deze partijen zijn de voorlopers van de beweging naar een burgerdemocratie.

Blase zegt dat we anders moeten leren denken. “We zitten vastgeketend in de partijpolitieke representatieve democratie en we moeten toe naar een echte burgerdemocratie. De politieke agenda moet ‘van onderop’ worden bepaald.”  Helemaal mee eens. Zeg niet dat burgers het algemeen belang niet willen zien. Tubbergen en andere gemeenten laten zien dat dit wel zo is. Leve het oranje gevaar.

Eugeen Hoekstra