Column: Gewasbeschermingsmiddel is klinkklaar vergif

De ziekte van Parkinson is ongeneeslijk en er zijn alleen maar medicijnen om de symptomen te bestrijden. Sommige mensen krijgen een implantaat in de hersenen en hebben daar enigszins baat bij.

In een uitzending van Zembla werd duidelijk dat er een verband bestaat tussen landbouwgif en Parkinson. Verscheidene mensen kwamen aan het woord die er zeker van waren dat zij de ziekte hadden opgelopen door bestrijdingsmiddelen. Ook een Franse wijnboer vertelde dat hij de ziekte door het gebruik van landbouwgif had opgelopen. Ondanks het feit dat zijn lichamelijk functioneren behoorlijk was achteruitgegaan, bleef hij het gif gebruiken. “Omdat ik niet anders kan”, verdedigde hij het gebruik.

Een broccoli teler meende ook dat hij zonder het gif zijn producten niet verkoopbaar kon krijgen. “De consument wil een gaaf product en dat krijg ik alleen door gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken”, meende hij. Hardnekkig blijven agrariërs de eufemistische term ‘gewasbeschermingsmiddelen’ gebruiken.

Helaas blijken het geen ‘mensbeschermingsmiddelen’ te zijn. Het zijn gifstoffen die allerlei soorten van leven vernietigen. Bij agrariërs zijn de kwalijke gevolgen van hun handelswijze nauwelijks bespreekbaar. Kritiek wordt laconiek weggewuifd. Het lijkt vooralsnog op een taboe in de agrarische wereld. Een LTO bestuurder zei nog nooit gehoord te hebben (!) van het verband tussen Parkinson en landbouwgif.
Veel van deze chemische bestrijdingsmiddelen zijn de ‘kinderen’ van middelen die voor de Tweede Wereldoorlog zijn ontwikkeld om te worden gebruikt voor chemische oorlogsvoering. Die middelen hadden tot doel zoveel mogelijk mensen te doden. De Verenigde Staten maakten er in de jaren 60 nog gebruik van. ‘Agent orange’ was berucht in de Vietnamoorlog en werd gebruikt om alles te vernietigen.

Er werd ontdekt dat de middelen ook goed gebruikt konden worden om kleine beestjes en ‘onkruid’ te bestrijden. Het bekendst werd DDT, dat wereldwijd voor van alles werd gebruikt. Hele gebieden werden vanuit vliegtuigen besproeid om alles wat daar volgens de overheid niet thuishoorde, uit te roeien. Het stond in eerste instantie bekend als onschuldig middel. Helaas bleek het dat niet te zijn. Het werd opgevolgd door middelen als Malathion, Parathion, Aldrin en Dieldrin.  

In 1962 verscheen een boek van de Amerikaanse wetenschapster Rachel Carson, ‘Silent spring’. Het boek droeg zij op aan Nobelprijswinnaar Albert Schweitzer, die had gezegd: “Man has lost the capacity to foresee and to forestall (voorzien en voorkomen). He will end by destroying the earth.” Haar boek is een aanklacht tegen het gebruik van landbouwgif. Volgens haar zal het gebruik ervan tenslotte alle leven op aarde vernietigen, net als Schweitzer dacht. Haar conclusie was toen al dat we geen landbouwgif meer zouden moeten gebruiken.

Ik las in Carson’s  boek over een boer in de VS die zijn aardappelland besproeide met Parathion. Helaas raakte zijn zoontje al spelend de sproeikop van het sproeiapparaat aan, terwijl zijn vriendje de dampen van het goedje inademde. Beide kinderen overleden korte tijd later. In 1962 kocht mijn vader voor zijn bescheiden veestapel een partijtje erwtenstro van foeragehandelaar Blokker. Al snel nadat zijn koeien dat hadden opgegeten werden ze doodziek en moesten stervende worden afgevoerd naar de ‘destructor’.

Het bleek ook een Parathion-vergiftiging te zijn. Deze gebeurtenis luidde het einde in van zijn boerenbedrijf. Carson meldde in haar boek ook de plotselinge opkomst van kinderkanker na de Tweede Wereldoorlog, terwijl deze vorm van kanker voor de oorlog nauwelijks voorkwam. 

Minister van Landbouw Carola Schouten pleit voor een duurzame landbouw en -veeteelt. Dat betekent dat intensieve agrarische activiteiten, waarbij o.a. sprake is van gebruik van landbouwgif, moeten worden afgebouwd. We moeten streven naar een natuurvriendelijke agrarische omgeving. Landbouwgif is in zo’n omgeving uit den boze…
(Foto: Gewassen in de Houtrakpolder (bij Spaarndam) worden in 1952 bespoten met ‘beschermingsmiddel’ DDT – Noord-Hollands Archief) 

KEES ZWAAN