Column: De hardheidclausule van de gemeente Schagen

Is de hardheidsclausule het geitenpaadje van de gemeente Schagen? Het kan niet en het mag niet, maar ja, hoe pijnlijk is het om nee te zeggen tegen zonneparken als je als gemeente een achterstand hebt op de productie van  niet-fossiele energie.  

Hoe meer Schagen niet-fossiele energie opwekt hoe hoger de gemeente op de landelijke lijstjes komt. Het is dan verleidelijk om zonneparken die niet voldoen aan de standaardvoorwaarden binnen te halen via het toepassen van de hardheidsclausule.

Het gaat om zeven aanvragen. De Tolkervaart in Schagen-zuid, Oosterweg 3 in Callantsoog (1 ha), Grote Sloot 14 in Burgerbrug (7 ha)  Smeetsweg 12 in Waarland (twee hectare), Weelweg 30 in Waarland (0,5 ha), en Grote Sloot 158 in Sint Maartensbrug (1,7 ha). Dit laatste project is van veehouder Bernard Schuijt die bekend werd om de windturbine op zijn land die hij na een aantal rechtszaken moest slopen.

Hardheidsclausule formuleren als een mogelijkheid om de aanvraag goed te keuren, klopt niet. Zo’n clausule geldt alleen voor schrijnende gevallen. Maar hier lijkt het meer te gaan om kleine afwijkingen van de standaardvoorwaarden en het oordeel dat, als deze afwijkingen geen nadelen opleveren, de hardheidsclausule uit de kast wordt gehaald.

Doe dit met een aanvraag, hoe moeilijk zal het zijn om volgende kwestieuze aanvragen af te wijzen. Het gevaar is, dat wanneer  de gemeente de hardheidsclausule toepast, er een precedent geschept wordt waarop andere aanvragers, die in dezelfde positie verkeren, een beroep kunnen doen.

Ik raadpleeg het juridische handboek. Hierin staat dat de hardheidsclausule een mogelijkheid van een overheidsorgaan is om van (dwingende) wetgeving af te wijken als het gevolg van toepassing van die regeling  tot een onvoorzien en onredelijk benadelend gevolg zou leiden voor de betreffende burger of onderneming.

Het wordt lastig voor de gemeente Schagen om de target van 24 procent te halen. Debet hieraan is dat de gemeente weinig doet om woningeigenaren te bewegen de daken van hun vastgoed vol te zetten met zonnepanelen. Ik schat dat  8 % van de daken in de gemeente zijn voorzien van zonnepanelen. Schagen loopt hopeloos achter.

Er zijn gemeenten die het anders doen en zich vastbijten in het opvoeren van de zonnepanelen op de daken. Zo weet de gemeente Weesp via een collectieve inkoop bij geselecteerde groothandels de kosten per zonnepaneel flink omlaag te brengen. Het werd een groot succes. Geef burgers een korting op de OZB als beloning voor hun goede gedrag. Maar doe wat.

Het echte werk is natuurlijk het volledig isoleren van de woningen, inclusief drie dubbele ramen, zonnepanelen op het dak met een warmtepomp. Maar daar staan we nog ver van af in Schagen.

Er is sprake van een ongelooflijk onbenut potentieel. Wooncompagnie heeft een flinke woningvoorraad. Je komt er niet met vloerisolatie. Er moet nog veel gebeuren. Het is aan de gemeente om druk te zetten. 

Misschien moeten we de hardheidsclausule omdraaien en zeggen dat de gemeente, die afwijkt van zijn eigen energiedoelstellingen, op de zwarte lijst van minst actieve duurzame gemeenten komt te staan.

Eugeen Hoekstra