Column: Bed, Bad en Brood

De opvang van vluchtelingen, zoals nu bijvoorbeeld in Schagen, is niet nieuw. Als we naar de geschiedenis kijken, zijn er vaak mensen uit andere landen naar Nederland gevlucht. Zo kwam er in de Eerste Wereldoorlog een groot aantal Belgen naar Nederland omdat de Duitsers daar flink huishielden. In de dertiger jaren kwamen veel Duitse Joden naar Nederland omdat zij in hun land als minderwaardige mensen werden beschouwd en vervolgd. Zij werden niet echt hartelijk door de Nederlandse overheid ontvangen.

En in de tachtiger jaren van de vorige eeuw kwamen er veel mensen uit Sri Lanka naar Nederland. De Tamils. Sinds de onafhankelijkheid van Sri Lanka in 1948 werden Tamils systematisch achtergesteld door de Sri Lankaanse regering. Beleidsmaatregelen beperkten hun positie in de overheid en in het onderwijs.

In juli 1983 ontstond er een bloedig gevecht tussen de Tamils en het leger, waarbij duizenden Tamils werden vermoord en hun huizen en bedrijven werden geplunderd of platgebrand. Dit leidde tot een massale vluchtelingenstroom, vooral naar India, Canada en Europa. Een groot aantal besloot naar Nederland te vluchten.

In maart 1985 besloot de Nederlandse regering maatregelen te nemen vanwege de grote toestroom van Tamils. De regering introduceerde toen de ‘Regeling verzorgd verblijf Tamils’ (RvvT), waarbij Tamil-asielzoekers in speciale opvangcentra werden ondergebracht. Die opvang was beslist niet gericht op integratie in de Nederlandse samenleving, maar om ze zo snel mogelijk het land uit te krijgen.

In Callantsoog werden zo’n 70 vluchtelingen ondergebracht in pension Seinpost. Ze werden niet met open armen ontvangen en kregen alleen Bed, Bad en Brood. Het ontmoedigingsbeleid in de tachtiger jaren had ‘succes’. Van de oorspronkelijke 3400 Tamil-asielzoekers verbleven er begin 1986 nog maar ongeveer 1400 in Nederland. Het bewijs dat zo’n ontmoedigingsbeleid van de Nederlandse overheid werkte.

Maar veel Tamils hadden wel te maken met grote psychische problemen, zoals depressiviteit, apathie en verveling, die vooral werden toegeschreven aan hun verblijfssituatie (vergelijkbaar met de vluchtelingen in de Noodopvang) en onzekerheid over de toekomst, versterkt door het ontmoedigingsbeleid van de overheid. Tamils kregen een aparte, uitgeklede regeling, wat leidde tot een ongelijke behandeling, met alle gevolgen vandien. In 1986 was de situatie waarin de vluchtelingen moesten leven zo verslechterd, dat er honderden in hongerstaking gingen. Ook in Callantsoog, vanwege hun miserabele levensomstandigheden. In Callantsoog probeerde een vluchteling zelfs een einde aan zijn leven te maken door in zee te lopen. Zijn psychische lijden was voor hem blijkbaar ondraaglijk. Gelukkig werd hij op tijd uit zee gevist.

Dat mensen uit andere gebieden van de wereld naar het ‘vrije’ westen vluchten komt vaak voort uit de nasleep van het kolonialisme van Europese landen. Engeland vertrok als kolonisator uit Sri Lanka en tegelijkertijd uit Palestina in 1948, met als gevolg oorlog in beide gebieden. De bewoners van zowel Sri Lanka als Palestina kwamen van de regen in de drup. De genocide in Palestina kun je zien als het gevolg van het kolonialisme van Engeland. En ook wat de Tamils overkwam was het gevolg van datzelfde kolonialisme.

Gelukkig zijn er verschillende Europese verdragen die de opvang van vluchtelingen regelen. Vluchtelingen zijn niet rechteloos. Europese landen vangen ze op en maken zo een beetje goed wat er in het verleden fout is gegaan. De opvang van vluchtelingen kun je zien als de erfenis van voorgaande (koloniserende) westerse generaties…