Column: Barbaren zijn aan bewind in Hollands Kroon

Er is gegraven in de bodem van Wieringen en de bodem op dit voormalige eiland is heilig omdat het van groot archeologische waarde is. Niemand gaat hier zomaar graven. Ook als het gaat om het bouwen van een riante villa.

Als voorbereiding op de bouw is door aannemer Broers uit Breezand een diep gat gegraven, op sommige plaatsen ongeveer 2 meter diep, waar gebouwd werd aan de fundering.  

De Archeologische Werkgemeenschap Nederland (AWN) heeft een brandbrief aan de gemeente geschreven. Terecht, want het gaat om uniek erfgoed dat op deze manier verloren gaat.

Wouter Roessingh (39), professioneel archeoloog en oud-Westerlander, liet zich bezorgd uit in de pers.” Hollands Kroon heeft weinig op met het verleden. Als dat doorgaat, blijft Wieringen een gebied waarvan we niet weten waar de wortels liggen.

Het is juist de taak van een gemeente die wortels figuurlijk zichtbaar te maken. Dat lukt niet als keer op keer sporen worden uitgewist.”

De gemeente lijkt geschrokken en heeft regionaal voorzitter Joost Lubbers van de Archeologische Werkgemeenschap uitgenodigd voor een gesprek. Dat is mooi, maar wat had moeten gebeuren is een bevel tot stopzetting van de bouw van die villa.

Wieringen is een archeologisch vijfsterrengebied in ons land, denk aan de tijd dat Vikingen hier waren, de hoeveelheid sporen die zij achter zich hebben gelaten en dus is een straffe bescherming van de bodem noodzakelijk.

Wieringen is een aardkundig monument. Daar moet je zorgvuldig mee omgaan. De gemeente Hollands Kroon is verplicht archeologisch onderzoek te doen voordat ze een bouwvergunning afgeeft.

Provinciaal adviseur Boudewijn Voormolen is niet te spreken hoe de gemeente tot nu toe met de kwestie is omgegaan. Minimalistisch noemt hij het. Voormolen werkt bij Monumenten & Archeologie Noord-Holland. Deze organisatie onderzoekt en adviseert.

De SP-Statenfractie heeft over deze zaak vragen gesteld aan het provinciebestuur: deelt u de mening dat hier een grove en ernstige verstoring van het archeologisch erfgoed heeft plaatsgevonden?

Geheel Wieringen heeft de status van ‘aardkundig monument’. ‘Betekent dit dat er bij het bouwproject altijd volgens de Erfgoedwet had moeten worden gehandeld? Zo ja, waarom is het in dit geval dan niet gebeurd?’

Opzienbarend is wat en hoe de gemeente Hollands Kroon denkt over het behoud van cultuurhistorisch erfgoed in de gemeente. Houd u vast als u dit gaat lezen.

“Het opleggen van extra regels voor cultuurhistorie zorgt alleen maar voor kostenverhogingen, beperkingen en vertragingen. Het opleggen van aanvullende archeologische regels op percelen in ruimtelijke plannen zorgt voor beperkingen (zoals: langere doorlooptijden of onderzoekslasten). Wij kiezen er bewust voor archeologie een stap terug te laten doen.”

Barbaren zijn aan het bewind in Hollands Kroon. Hoe anders moet je deze zinnen kwalificeren?

Het barbarisme is veel eerder begonnen. Toen het bestemmingsplan werd vastgesteld voor Wieringen. Dat laat graafwerkzaamheden toe, zegt de kersverse burgemeester Rian van Dam.

De aannemer kan wat haar betreft gewoon doorgaan. Het is te hopen dat het provinciaal bestuur wetgeving in stelling kan brengen die de barbaren in Hollands Kroon overtroeft. Ten slotte is er zoiets als een Erfgoedwet.

De SP-Statenfractie gaat verder met haar vragen. Ze wil weten wat de mogelijkheden zijn voor het provinciaal bestuur om deze ‘grove overtreding van de Erfgoedwet’ te verhalen.

Wie moet daarbij als hoofdverantwoordelijke worden aangemerkt: de aannemer, de gemeente of de provincie? De antwoorden zijn er nog niet.

Het laten uitvoeren van een archeologisch onderzoek hoort tot het arsenaal onderzoeken die verplicht zijn voor het toekennen van een vergunning. Het is toch een schandaal als deze verplichting niet is opgenomen in het bestemmingsplan voor Wieringen dat een bijzondere status heeft vanwege haar bijzondere ‘geaardheid’.

Dan hebben niet alleen de politici in Hollands Kroon zitten slapen (of van de voormalige gemeente Wieringermeer), maar ook de Staten die bezwaar hadden moeten maken.

Wat maakt Wieringen zo bijzonder las ik in de Wieringerglossy Schatrijk ? ‘Bij uitstek de ondergrond. Wieringen is een van de weinige plekken in Noord-Holland waar de oudste perioden aan de oppervlakte liggen.’

En juist deze waarde wordt zo veronachtzaamd door de barbaren die zetelen op het vaste land in  Anna Paulowna.

Eugeen Hoekstra