Column: “Arbeidsmigratie is potentieel gif”

Arbeidsmigratie is potentieel gif en we spelen met vuur. Dat zeg ik niet maar de altijd bezonnen Gert-Jan Segers van de ChristenUnie. ‘We zijn bezig het multiculturele drama nog een keer te herhalen,’ zegt hij. Hij waarschuwt voor een ‘populistische golf’ als reactie op de ongebreidelde arbeidsmigratie.  Wel jammer dat hij nu pas tot deze conclusie komt. De Brexit heeft alles te maken met arbeidsmigranten. De weerstand hiertegen brachten vele Britten ertoe om voor de Brexit te stemmen.

De arbeidsmigrant van nu gaat de gastarbeider van toen achterna. Socioloog Paul Scheffer spreekt over een ‘multicultureel drama’, doordat er in de jaren ’60 grote groepen migranten uit Turkije en Marokko in Nederland zijn komen wonen en werken maar niet integreren. Uiteindelijk zijn ze massaal in het uitkeringscircuit terechtgekomen.

Dit drama dreigt zich te herhalen met de arbeidsmigranten uit Oost-Europa. Er zijn er teveel van. ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers wil een rem op de instroom. “Er komen veel meer mensen uit Oost-Europa dan we enkele jaren geleden verwacht hadden”, zegt de fractieleider. “De  fouten die vroeger zijn gemaakt moeten we niet. herhalen. Er ligt een verantwoordelijkheid voor werkgevers om te werken aan integratie.”

Veruit het belangrijkste herkomstland van arbeidsmigranten in de regio Noord-Holland Noord is Polen (76%).  Dit maak ik op uit een recent rapport NHN. Een ruime meerderheid van de arbeidsmigranten is alleenstaand (75%) en heeft geen kinderen(74%). Ondanks de substantiële omvang van de doelgroep arbeidsmigranten, komen zij nergens voor in de UWV-rapportage Regio in beeld, Noord-Holland Noord.

Het opleidingsniveau van arbeidsmigranten in Noord-Holland Noord is beduidend lager dan het landelijk beeld. Dat komt door het karakter van het aangeboden werk in Noord-Holland Noord. Ook zoeken ze weinig contact met Nederlanders. Dit komt doordat ze de Nederlandse taal niet leren.

Op 1 januari 2016 stonden 1.595 arbeidsmigranten ingeschreven in de gemeenten Den Helder, Schagen, Hollands Kroon en Opmeer. Uit het onderzoek van het marktonderzoekbureau Conclusr in die gemeenten komt naar voren dat er 6.563 buitenlandse werknemers in deze 4 gemeenten wonen.

Dit betekent dat maar 24% van de arbeidsmigranten in de Noord-Holland Noord zich heeft laten registreren. Dit percentage is lager dan het landelijk gemiddelde.  Dat zo weinig arbeidsmigranten zich laten registreren komt doordat arbeidsmigranten opzien tegen de administratieve rompslomp. Werkgevers vinden dit ook en dringen niet aan, mede omdat er kosten aan verbonden zijn. Deze werkgevers willen wel de lusten maar niet de lasten. 

Illegaal verblijf is ook een reden om zich niet te laten registreren. Werkgevers zijn bang voor gedoe en opereren liever onder de radar. Ook voelen ze zich niet verantwoordelijk. Arbeidsmigranten zijn bang voor de mogelijke consequenties van hun inschrijving (b.v. gemeentelijke belasting en motorrijtuigenbelasting). Arbeidsmigranten hoeven zich niet in te schrijven als hun verblijf korter is dan 4 maanden. Die regel moet snel van tafel. Wie zich niet registreert is illegaal en krijgt geen huisvesting en werk.   

De uitspraak van Segers staat echter haaks op de conclusies van SEO Economisch Onderzoek in een onderzoek dat afgelopen zomer werd gepubliceerd. Daarin staat dat Oost-Europese arbeidsmigranten onmisbaar zijn voor de Nederlandse economie. Ze doen werk waarvoor geen Nederlanders te vinden zijn en dragen bovendien miljarden euro’s bij aan de Nederlandse economie.

Segers ontkent dit ook niet maar zegt tegen de werkgevers dat ze zelf moeten zorgen voor de integratie van de arbeidsmigranten. Bedrijven pakken hun winst, de werkomstandigheden zijn matig en de gemeenschap draait op voor de kosten en de integratieproblemen op de lange termijn.

Want kijk, zo’n werkgever haalt een goedkope kracht hiernaartoe, maar vervolgens komt de migrant met zijn partner en drie kinderen zich in ons land vestigen met onderwijsachterstanden, taalmoeilijkheden en  integratieproblemen. Een tweede multicultureel drama is geboren, zegt Seegers. Ik zeg het hem na. 

Eugeen Hoekstra