Column: Alle spoorwegovergangen het land uit, te beginnen in Schagen

Wie herinnert zich nog het tragisch ongeval bij de spoorwegovergang aan de Zuiderweg in Schagen waarbij twee kinderen uit een gezin verongelukten?

Het ongeluk in Oss maakt opnieuw duidelijk dat spoorwegovergangen die hoe beveiligd ook, moeten verdwijnen. Volgens ProRail zijn In Nederland ruim 1.900 openbare overwegen. Hiervan is 95 procent beveiligd met slagbomen, bellen en lichtsignalen. Na het ongeluk in Schagen kwamen er ook spoorbomen op het fiets- en wandelpad.

Toch kan ook hier zo’n ongeluk gebeuren als in Oss.

Het aantal dodelijke ongevallen op spoorwegovergangen daalt gelukkig. In 2016 gebeurden 26 ongevallen waarbij er 4 dodelijke slachtoffers vielen en 28 mensen gewond raakten. Van de 26 ongevallen vonden er 16 plaats op beveiligde overwegen. Twee ongelukken gebeurden bij niet actief beveiligde overwegen. In 2015 kwamen er 13 mensen om het leven op een spoorwegovergang. Het gaat hierbij niet om zelfdodingen.

Oss telt vijf van zulke spoorwegovergangen. Hoeveel telt Schagen? Van Waarland tot Oudesluis tel ik er vier of vijf. Vijf dagen geleden was er een botsing van een auto met een trein op de spoorwegovergang bij de Weelweg in Waarland. De automobilist overleed.

In 2014 raakten twee mensen gewond toen hun auto een trein raakte bij de spoorwegovergang in Oudesluis. In juli 2010 was er een aanrijding bij de zelfde overgang tussen een trein en een personenauto. De automobilist overleed.

ProRail zegt in de Volkskrant ‘zich onverminderd te blijven inzetten om het aantal ongevallen verder naar beneden te krijgen’. De veiligste oplossing is toch spoorwegovergangen te sluiten.

Bedenk wel dat in de Randstad al een tijdje geen spoorwegovergangen zijn. In de meeste gevallen zijn de wegen verdiept aangelegd of gaat de weg over het spoor heen.  

De politiek in Schagen praat al een tijdje over het ondertunnelen van de Zuiderweg bij de spoorwegovergang. Het motief is niet de veiligheid (helaas) maar om de opstoppingen op de weg het hoofd te bieden. ProRail moet dit gaan betalen. Dit is ondenkbaar.

Prioriteit heeft de veiligheid. De spoorwegovergang bij de Zuiderweg heeft een groot veiligheidsrisico omdat er sprake is van verschillende verkeersstromen (voetgangers, fietsers en auto’s) bij deze overgang. Ergerniswekkend is hier soms de lange wacht er een trein passeert. Dit zijn goede redenen voor ondertunneling.    

Tunnels onder of bruggen over het spoor zijn niet goedkoop. Een simpel tunneltje voor fietsers en voetgangers kost al snel een paar miljoen euro. Een tunnel voor autoverkeer is vele malen duurder. De Rijksoverheid verlangt vaak dat lokale overheden 50 procent meebetalen aan het veiliger maken van spoorwegovergangen.

Maar het kan en gebeurt wel. ProRail wijst op een ambitieus spoorproject in Vught, waar het treinspoor over enkele jaren wordt verdiept en in één klap vijf spoorwegovergangen verdwijnen. Dat project kost wel ruim een half miljard euro.

Het ministerie komt dit najaar nog met een officiële reactie op het kritische rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid naar aanleiding van het ongeval bij Winsum. Volgens de Onderzoeksraad moet het beveiligen of opheffen van onbeveiligde spoorovergangen prioriteit krijgen.

Zoals gezegd zijn er in de Randstad nauwelijks meer spoorwegovergangen. Nu moeten de regio’s aan de beurt komen. De spoorwegovergangen in de gemeente Schagen blijven slachtoffers eisen. Vijf dagen geleden nog in Waarland. De lokale politiek moet zich meer aantrekken van de doden die vallen op ‘onze’ spoorwegovergangen.  

Eugeen Hoekstra