Callantsoger mensenliefde

Voor de kust van  Callantsoog kwam in december 1882 het Engelse vrachtschip ‘Strathmore’ in de problemen. Het door een stoommachine aangedreven schip was van Savannah in de Verenigde Staten onderweg naar Bremen in Duitsland. Het ruim was volgepakt met 6500 balen katoen, geplukt door voormalige zwarte slaven. Aan boord bevonden zich 34 bemanningsleden.

Vanuit Callantsoog werd er een reddingsboot op afgestuurd om de bemanning in veiligheid te brengen. De kapitein stuurde de boot echter weg omdat hij dacht de situatie wel aan te kunnen. Inmiddels waren de sleepboten Hercules en Stad Amsterdam gearriveerd om de Strathmore naar een veilige haven te slepen. Het weer was echter zo verslechterd dat de slepers niets konden uitrichten en onverrichterzake huiswaarts keerden. Nu koos de kapitein er toch voor om gered te worden door de Callantsoger reddingssloep. Voor de tweede keer zetten de reddingswerkers koers naar de Strathmore. Op de terugweg naar het strand sloeg de boot helaas om  waarbij de mannen onder de boot terechtkwamen. Drie Engelsen, vier Callantsogers en twee mannen uit Petten verdronken. Waarschijnlijk lag het aan het slechte materieel dat de redders ter beschikking hadden. Zo had de boot geen roer en moest er met een riem gestuurd worden.

Het drama had grote impact op de Callantsoger en Pettemer samenleving. D. de Leeuw, M. Blom, P. de Haan en K. Hoornsman uit het kleine kustdorpje Callantsoog en P. Bakker en G. Doorn uit Petten brachten het er niet levend vanaf bij de reddingsactie.

In de hele Kop van Noord-Holland vonden inzamelingsacties plaats om de weduwen en wezen van de mannen die het leven lieten te ondersteunen. Zo brachten kinderen van de Lagere School te Nieuwe Niedorp 8,20 gulden bij elkaar terwijl muziekvereniging Concordia samen met turnvereniging Kracht en Vlugheid te Alkmaar drie voorstellingen gaven die 601 gulden in het laatje brachten. Alles voor het goede doel in een tijd waarin er nog geen sprake was van sociale voorzieningen. Uit Engeland kwam bericht van koningin Victoria. Alle nabestaanden kregen van haar een bedrag uitbetaald en de redders die het hadden overleefd kregen een medaille. De burgemeester van Callantsoog, die de acties vanaf de wal had geleid, kreeg er ook een. Een gouden medaille. Terwijl hij niet in de reddingsboot had gezeten had hij volgens de krant ook ‘zijn leven in de waagschaal’ gesteld. Toenmalig koning Willem III kon niet achterblijven. De burgemeester kreeg van hem een zilveren en de bemanning van de reddingssloep een bronzen medaille en een loffelijk getuigschrift. Verschil moest er blijkbaar zijn.

Een columnist schreef er een  stuk over in de Schager Courant: ‘Een paar woorden over mensenliefde’. Hij beschrijft drie soorten van mensenliefde. De eerste mensenvriend ziet een kind in het water vallen en overlegt bij zichzelf of hij in het koude water zal springen of niet: intussen verdrinkt het kind. De tweede weldoener is een rijkaard die wat geld doneert als hem dat wordt gevraagd. (In de krant werd gemeld dat een weldoener uit Haarlem iedere weduwe 20 gulden had geschonken. Waarschijnlijk was dat de rijke fabrikant Previnaire, de eerste badgast met een vakantievilla in Callantsoog.) De derde mensenvriend springt meteen in een reddingsboot als er mensen op zee in nood zijn. Met Gods hulp en gevaar voor eigen leven gaat hij mensen redden. Hij vergeet even alles om zich heen en is gericht op maar één ding: mensenlevens redden. De columnist bewonderde de derde uiting van mensenliefde het meest en maakte van de gelegenheid gebruik om lezers aan  te moedigen veel te doneren ten behoeve van de nabestaanden. Het waren dan ook dappere Callantsogers die blijkbaar bereid waren hun leven voor hun medemensen  op te offeren…

Kees Zwaan