Achtduizend dood door griep

De afgelopen griepperiode heeft aan meer dan 8.000 jongeren het leven gekost. Niet de griep maar longontsteking bleek hen vaak fataal te zijn. Heeft u dit nieuws gemist? Dit kan wel kloppen. Het waren geen jongeren maar ouderen die bezweken aan de griep. Kennelijk wordt het doodgaan van zoveel ouderen minder erg gevonden. Dan hoor je er weinig over. We kennen ook hittedoden. In 2003 bezweken 1000 à 1400 mensen aan de hitte in Nederland. In Frankrijk stierven ongeveer 14.800 mensen, veelal ouderen door de hittegolf. Een officieel onderzoek verweet artsen en ziekenhuizen dat er onvoldoende personeel was tijdens de Franse vakantiemaand.

De zomer van 2016 was ook heet. In de periode 23 juni tot 12 juli was de temperatuur in Nederland gemiddeld zes graden hoger dan normaal. In die periode stierven er naar schatting 500 mensen, veelal ouderen, meer door de warmte. Er werden hitteplannen uit de kast gehaald maar die werken niet voor ouderen die zelfstandig wonen. Familie of buren moeten hulp bieden, maar het is vaak ook de periode dat heel veel mensen op vakantie zijn, het hitteplan ten spijt. Na elke hitte- en koudegolf waardoor zoveel ouderen extra sterven dan normaal, wordt er geroepen dat er maatregelen genomen moeten worden maar na een tijdje zakt de urgentie weg en is het wachten op weer een hitte- of koudegolf. De aanhoudende griep van de afgelopen maanden zorgde voor veel persoonlijk leed en torenhoge maatschappelijke kosten. 

De seniorenbond KBO-PCOB is het beu dat opnieuw veel ouderen zijn overleden door de griep. De directeur Manon Vanderkaa is er klaar mee. Ze vindt dat het de hoogste tijd is voor een nationaal actieplan om wintersterfte op deze schaal te voorkomen. De ouderenbond van katholieken en protestanten is van mening dat nog veel preventiemogelijkheden onbenut blijven. Steeds meer senioren vertikken het om zich te vaccineren tegen de griep. De vaccinatiegraad onder ouderen daalt al jaren. Niet dat de vaccinatie een garantie is dat je niet de griep krijgt maar als je hem krijgt is de ziekte in het algemeen minder ernstig. Veel ouderen gaan dood omdat ze er een longontsteking bij krijgen.

Het Longfonds heeft al in 2015 gepleit voor het vaccineren van ouderen tegen longontsteking. Onderzoekers van het UMC Utrecht hebben voor het eerst aangetoond dat een vaccin longontsteking kan voorkomen bij ouderen. Preventie werkt. Wat ook helpt is het verplichtstellen van vaccinatie van zorgverleners. Waarom? Omdat heel wat mensen griep oplopen via een hulpverlener in een zieken- of verpleeghuis, maar ook vice versa. Het is mijns inziens terecht dat KBO-PCOB de noodklok luidt en dat de overheid samen met zorgverzekeraars en patiëntenverenigingen een actieplan gaan opstellen waarbij preventie voorop staat.

Maar we kunnen de hittegolven niet overslaan. Door de klimaatverandering neemt de kans daarop toe. De meeste verpleeghuizen hebben hitteprotocollen. Maar als het beleid van de regering is dat kwetsbare mensen langer thuis moeten blijven wonen, wie let er dan op hen bij een hittegolf? Wie zorgt ervoor dat ze voldoende drinken en gekoeld worden? Hiervoor is geen plan. De ouderen die door de hitte bevangen raken mogen hopen dat de buurvrouw niet op vakantie is. Anders is het een fact of life. Het kan vriezen, het kan dooien.

Eugeen Hoekstra