Heeft de wethouder het licht gezien?

Heeft wethouder Sigge van der Veek het licht gezien? In het NHD zegt hij dat de gemeente meer moet luisteren naar de burgers en naar hun ideeën voor hun buurt en wijk. Deze woorden hadden niet misstaan in de jaren zestig van de vorige eeuw, maar anno 2015 doen ze wel zeer oudbollig aan. Er is nu veel meer aan de hand dan wat Van der Veek naar voren brengt. Onze representatieve democratie raakt steeds meer in het slop.

We zitten opgescheept met een archaïsch door de tijd aangevreten democratisch stelsel waarvan de legitimiteit ernstig onder druk staat. We gaan steeds minder naar het stembureau, de laatste opkomst was net boven de 40%  en dit betekent dat we de gemeenteraad hebben opgescheept met een minderheidsmandaat. Dit kan niet langer. Het moet anders en beter. Maar hoe?

Het kan maar één kant opgaan: meer burgerzelfbestuur. Dat is de centrale vraag: hoe gaan we de democratische zeggenschap ‘doordecentraliseren’ naar wijken en dorpen? De gemeenteraad nieuwe stijl moet de weg openen naar andere verhoudingen tussen bestuurders en mensen die bestuurd worden. Goed idee?

Van onze politici moeten we voortdurend hervormen, van minder verzorgingsstaat naar meer participatiestaat, maar de vraag dringt zich op wanneer de politiek zichzelf gaat hervormen. Onze volksvertegenwoordigers roepen van alles, maar zwijgen als het graf als het om hun eigen toko gaat. Dat heeft wel een opknapbeurt nodig: hervorm het stelsel zodanig dat burgers meer te vertellen krijgen over hun buurt en wijk.  

Het is niet voor niets dat in de gemeenteraad van Schagen wordt gesproken over veranderende verhoudingen tussen overheid en burger. Dat het niet meer van deze tijd is dat het gemeentebestuur bepaalt wat goed is voor de burgers. De notitie van het presidium spreekt over een cultuurverandering en een sterker wij-gevoel van gemeenten en inwoners.

Mooie woorden, maar helaas worden deze niet gevolgd door stevige voorstellen. Zo wil de raad dat het eerder betrokken wordt bij de voorbereiding van beleid door het college en dat er beter wordt geluisterd naar de burgers en de adviesorganen. Dat kun je moeilijk hervormen noemen, meer taal uit de vorige eeuw.

Voor een cultuurverandering is echt meer nodig: het meer verantwoordelijk maken van burgers voor hun welzijn en leefomgeving. Dit begint met het vertrouwen uitspreken in de inwoners van Schagen dat zij capabel genoeg zijn om goed te kunnen zorgen voor buurt en wijk en voor wie hier wonen en leven.    

Wethouder Sigge van der Veek is goed op dreef en oppert in het NHD de gedachte dat de gemeente minder als regelneef en meer als procesbegeleider moet gaan optreden. Tegelijkertijd waarschuwt hij voor te hoge verwachtingen: zonder wet geen pret en zonder budget is het ook pet. Dat schiet ook niet op: je moet het als gemeente wel faciliteren. Het streven van de gemeente is geld besparen op de gemeentelijke organisatie. Het is logisch dat een deel hiervan wordt ingezet om die hervorming te doen slagen.     

Het moet over meer gaan dan een pleintje in het dorp. Je kunt burgers uitnodigen om bijvoorbeeld naar de APV te kijken of een gebiedsvisie op te stellen of bestemmingsplannen onder de loep te nemen. Je kunt burgers inschakelen voor het verdelen van subsidies voor zorg- en welzijnsactiviteiten in de buurt. Zolang dit niet gebeurt blijft het bij pappen en nathouden.      

De Bredase raadsgriffier Paul Piket zei het zo: ‘We willen af van het idee dat burgers eens in de vier jaar hun stem mogen uitbrengen, en dat de raadsleden de klus met dat mandaat de komende vier jaar gaan klaren.’

Coalitievorming met burgers en vrije beslisruimte zijn sleutels om te komen tot een participatieve democratie. Vorm van democratie waarbij de burgers direct deelnemen aan de besluitvorming en dus niet alles overlaten aan de gekozen vertegenwoordigers. Daarbij komt dat we beschikken over moderne snelle middelen, ondersteund door nieuwe vormen van sociale media. De samenleving is er klaar voor. Nu onze politici nog.

Eugeen Hoekstra