Kerst 2015

Ik las ergens dat een mens niet gelovig hoeft te zijn om de kerstgedachte te kunnen waarderen. De kerst appelleert aan gevoelens die een ongelovige ook weet te waarderen als vergeving, verzoening en barmhartigheid. Het maakt je bewust van het feit dat je een verantwoordelijkheid draagt ten opzichte van de medemens. Juist in deze roerige tijden worden we hiervan bewust.

De schrijfster zegt dat achter de kerstgedachte de zeven werken van het christelijk geloof schuilen die stuk voor stuk een opgave inhouden: de hongerigen voeden, de dorstigen laven, de vreemdelingen huisvesten, de naakten kleden, de zieken verzorgen, de gevangenen bezoeken en de doden begraven. Stuk voor stuk opgaven die we niet kwijt moeten raken, maar de verleiding is groot.

De uitdagingen tegenwoordig liggen op een ander vlak: persoonlijke ontplooiing, persoonlijk succes en materieel gewin. Ze worden sleutels van geluk genoemd, maar voor veel mensen leidt dat tot leegte en frustratie. Het is het nét niet. Ook mensen die niet geloven beseffen dat een topcarriére nog niet betekent dat je een beter mens bent geworden. De voldoening ligt in de dankbare ogen van hen die je vooruit hebt geholpen. Humanisme als antwoord op de zelfzucht.

De kerstgedachte bindt mensen rond het thema van de liefde en de hoop omdat ons elk jaar wordt verteld dat het nieuw geboren leven de gedachte in zich draagt dat er weer een nieuw begin is. Toch moeten we oppassen het kerstkind te romantiseren. De voederbak waarin hij lag, staat voor de miljoenen kinderen die worden geboren in nog steeds armzalige omstandigheden.

Zolang dit nog de situatie is zijn we schatplichtig aan het kerstkind en valt ons zingen zwaar. Paus Franciscus herinnert ons aan de essentie van het christelijk geloof: er zijn voor de armen. Wie het over armoede en daklozen heeft, kan niet tegelijkertijd het leven van een farao leiden is zijn motto. Heeft hij geen gelijk?

Stabiliteit en zekerheid bieden de mens het vertrouwen dat nodig is voor een goed leven. Helaas leven we in een tijdsgewricht dat gedomineerd wordt door het neoliberalisme waarvan gezegd werd dat dit voorspoed zou brengen voor veel mensen. Maar het heeft de samenleving gespleten. De rijken worden rijker en de armen armer.

Het onbehagen is voelbaar in onze samenleving. De maatschappelijke zekerheid is verdwenen. Iedereen is op drift. Op zoek naar werk, inkomen, zorg en hulp. De overheid staat aan de zijlijn. Onze politici kijken weg omdat het heersers zijn geworden en geen dienaars. Maar het kerstkind laat een andere weg zien, een van betrokkenheid en iedereen doet mee, de rijken en de armen, gelovigen en ongelovigen.

Ik wens alle lezers fijne kerstdagen en een gezond en gelukkig 2016.

Eugeen Hoekstra