Column: Een ‘potige’ dominee in Callantsoog

‘Hij ziet er potig uit,’ karakteriseerde het schoolhoofd Wim Lastdrager de 64-jarige Lourens Dirk Terlaak Poot die in 1955 tot dominee in Callantsoog werd benoemd. Die benoeming had hij aanvaard onder de voorwaarde dat de ‘pastorie’ vergroot moest worden zodat zijn schoonzus bij hem en zijn vrouw kon blijven inwonen. De verbouwing zou ongeveer ƒ 4000,– gaan kosten. Lastdrager besloot zijn berichtje in de Badbode met een oproep aan de lezers om ‘maar eens te proberen een flinke gift te geven’. Aan het einde van het jaar was er al ƒ 1330,– opgehaald. Bij het woord pastorie dacht ik onmiddellijk aan een gebouw naast een kerk. De zogenaamde ‘Nieuwe Laag’ aan het Dorpsplein had ook een pastorie die enige tijd dienst deed als gemeentehuis.

Terlaak Poot ging echter wonen in een ‘gewone’ bungalow aan de Zeeweg 51, genaamd ‘Quamdiu’. De Latijnse naam is vast verzonnen door de dominee zelf. Hij betekent zoiets als ‘zo lang het duurt’. En daar had Terlaak Poot gelijk in. Hij bleef er niet eeuwig wonen.

De energieke Terlaak Poot schreef al snel een stichtelijk stuk in de kerstuitgave van de Badbode. Er zouden nog veel meer pennenvruchten van zijn hand volgen. Zoals een beschouwing over haardrachten en ijdelheid. Hij was bekend geworden vanwege religieus-historische literatuur en schreef diverse boeken, waaronder ‘Tyrannie verdrijven’, samen met Klaas Norel, dat gaat over de Tweede Wereldoorlog en de bevrijding van Nederland. In het boek komen enkele passages voor die sommigen als ‘antisemitisch’ bestempelden. In het boek van Norel en Terlaak Poot wordt namelijk gesteld, dat het succes van de jodenvervolging deels hun eigen schuld was. Ze zouden te lijdzaam en te passief zijn geweest.

Terlaak Poot was vóór zijn benoeming actief als predikant in verschillende gemeenschappen. In 1933 werd hij aangesteld in de nieuwe wijk Benoordenhout in Den Haag, waar hij nauw betrokken was bij de oprichting en de bouw van de Duinzichtkerk.

In 1939 werd Terlaak Poot beschuldigd van Nationaal Socialistische sympathieën. Hij was toen reserve-veldprediker in dienst van het Nederlandse leger. Een bijdrage van hem voor de ’s Gravenhaagsche Kerkbode zou ‘druipen van de nazi-propaganda’. In een brief aan een Kamerlid liet hij weten: ‘Natuurlijk ben ik geen N.S.B.-er; noch door feitelijk lidmaatschap, noch in den geest.’ Het werd zelfs in de Tweede Kamer besproken, waarna de Minister van Defensie, Dijkshoorn, een onderzoek instelde waaruit bleek dat de aantijgingen ongegrond waren gebleken. Terlaak Poot hoefde zijn uniform niet in te leveren, zoals eerder een volksvertegenwoordiger van hem eiste.

Terlaak Poot was in 1961 de hoofdpersoon in het VARA-televisieprogramma ‘Anders dan anderen’. Het programma werd uitgezonden vanaf het schip de ‘Statendam’ en gepresenteerd door Bert Garthoff. Terlaak Poot gaf gevatte antwoorden op vragen van de presentator. ‘Was u als dominee vaardig met de pijlen van het woord?,’ vroeg Garthoff, waarop Terlaak Poot prompt antwoordde met ‘maar het was zelden raak’.

De dominee wist met zijn humoristische opmerkingen de lachers op zijn hand te krijgen. ‘In Callantsoog zeggen ze dat ze een burgemeester voor de ordelijkheden hebben en een dominee voor de beroerdigheid,’ zei hij. Hij zal dan ook heel wat problemen hebben moeten aanhoren. Ook in Callantsoog.

In 1965 ontving de redactie van de Badbode een artikel waarin hij zich zeer positief uitliet over Callantsoog: ‘Ik koos Callantsoog, (…) Een ideaal dorp vlak aan zee, net als mijn eerste gemeente. Je had het gevoel dat je alles nog eens over mocht doen.’

Terlaak Poot stierf in 1974 op 84-jarige leeftijd…