Column: Lammie loopt tegen de lamp

In Den Helder werden in de zomer tijdens de Marinedagen demonstraties gegeven aan het massaal toegestroomde publiek. Gebruikmakend van meerdere vaartuigen en een helikopter, rekenden mariniers een aantal smokkelaars in een rubberbootje in. Het was een indrukwekkende actie in de marinehaven.

Het deed me meteen denken aan de spectaculaire achtervolging van de hasjkotter Lammie in 1974. Toen stond de bestrijding van drugscriminaliteit nog in de kinderschoenen. De vraag naar softdrugs groeide in de jaren zestig en zeventig. Tijdens muziekfestivals zoals in Kralingen in 1969 werd op grote schaal geblowd. Het hoorde bij de toenmalige hippie subcultuur.

Muzikanten zongen er zelfs over. En omdat de vraag naar hasj steeds groter werd, had het gevolgen voor het aanbod. Er ontstond een illegale markt, waar in die jaren kleine scheepjes een rol in speelden. Zo werd een Helderse kotter in 1974 voorpaginanieuws.

De hoofdrolspeler in het verhaal van die kotter, de Lammie, was de Amsterdammer Simon Frederik Adriaanse, een crimineel die met allerlei illegale activiteiten veel zwart geld incasseerde, dat hij vervolgens wit waste door allerlei vastgoed te kopen. Zo kwam hij al snel in het bezit van de bruine kroeg ‘De Wereld’, waardoor hij de bijnaam Frits van de Wereld kreeg.

Onder die naam werd hij bij vriend en vijand bekend. Van de Wereld zat meermaals een gevangenisstraf uit en volgde wat dat betreft het voorbeeld van zijn vader die zich ook inliet met criminele activiteiten. De appel valt niet ver van de boom, zullen we maar zeggen. Boven zijn kroeg vestigde hij vervolgens een bordeel en vanaf die tijd was hij ook souteneur.

Samen met enkele Volendammers smokkelde hij heel wat sloffen sigaretten over de grens. Daarnaast ‘investeerde’ hij in gokpaleizen en plaatste gokkasten in meerdere kroegen in de hoofdstad. Het toenmalige casino ‘Mata Hari’ aan de Oude Voorburgwal kwam ook in zijn bezit. Van de Wereld was zogezegd ‘van alle misdadige markten thuis’ en gebruikte legale activiteiten als dekmantel.

Kottereigenaren in de Kop van Noord-Holland hadden ook ontdekt dat er met illegale activiteiten veel geld te verdienen was. Volgens de Telegraaf werden er al jarenlang ‘geheimzinnige reizen’ gemaakt met roestige coasters, oude viskotters en plezierjachten. Met als bestemming het Midden-Oosten.

Volendam werd naast het dorp van de ‘palingsound’ ook betiteld als ‘het smokkelgat van Nederland’. Volendamse criminelen waren ondanks hun criminele activiteiten geliefd bij de Volendammers vanwege hun vrijgevigheid. Er werden zelfs feestjes gevierd als zij thuiskwamen na het uitzitten van een straf. Maar ook de haven van Den Oever stond er om bekend dat er drugs werden aangevoerd in kotters.

Sommige Wieringer kottereigenaren werden er voor opgepakt en moesten de gevangenis in. Zij konden de verleiding niet weerstaan om snel zwart geld te verdienen.
Tegenwoordig viert de georganiseerde drugscriminaliteit hoogtij. Vooral de Rotterdamse haven staat bekend als plaats van doorvoer.

De douane en de politie kunnen het niet bijbenen en lopen vaak achter de feiten aan. Soms wordt Nederland dan ook een ‘narcostaat’ genoemd. Schietpartijen en liquidaties lijken aan de orde van de dag te zijn. Of aanslagen met granaten die bij deuren tot ontploffing worden gebracht. In vergelijking met nu was de drugssmokkel vijftig jaar geleden kinderspel.