Column: Naaktstrand Callantsoog 50 jaar

Vorige week werd ik opgebeld door een radiomaker van Radio 1. Hij maakte me erop attent dat het deze week 50 jaar geleden is dat de Callantsoger gemeenteraad het naaktstrand legaliseerde. Hij had gehoord dat ik er onderzoek naar had gedaan. 

Vanaf 27 april 1973 mochten naturisten bloot recreëren op een stuk strand tussen Sint Maartenszee en Callantsoog. Donderdag besteedt het programma Villa Van den Berg er aandacht aan onder het motto ’terug naar toen’: Radio 1, Villa Van den Berg, donderdag 27 april van 14.00 tot 15.30 uur.

Er was wel het een en ander aan de legalisatie vooraf gegaan. Het begon op een warme zomerdag in augustus 1971. Agenten bekeurden twee naturisten op het strand van Callantsoog wegens overtreding van artikel 239 van het Wetboek van Strafrecht. Zij werden er van verdacht ‘op het openbare zeestrand opzettelijk oneerbaar op voor het publiek waarneembare wijze met ontblote geslachtsdelen zich te hebben opgehouden’. De agenten werden op het drukke strand onthaald met een kopje koffie. De 50-jarige fotografe Nel Quist en de 27-jarige reclasseringsambtenaar Wilhelm, beiden Amsterdammers, hadden zich vrijwillig laten bekeuren om een uitspraak van de rechter te forceren. Is naaktrecreatie op het bewuste strand nu strafbaar of niet?

De zaak kwam eind 1971 voor de rechter. Tijdens de zitting werd Quist en Wilhelm verweten openbare schennis van de eerbaarheid te hebben gepleegd. De Officier van Justitie eiste twintig gulden boete. Een Alkmaarse rechter deed tegen het einde van 1971 uitspraak. Volgens hem was er geen sprake geweest van een handeling die kwetsend was voor een normaal ontwikkeld schaamtegevoel. De beklaagden hadden op een stil stuk strand naakt gerecreëerd en daar was niets op tegen. Quist en Wilhelm werden dan ook vrijgesproken. In mei 1972 boog het Hooggerechtshof in Amsterdam zich ook over de zaak en in juni volgde weer vrijspraak van het duo. Naaktrecreatie was niet strafbaar meer.
Nu was de gemeenteraad aan zet. Op 27 april 1973 zat het voltallige gemeentebestuur bij elkaar om te stemmen over de legalisering van het naaktstrand. Buiten was het erg rumoerig vanwege een demonstratie die georganiseerd was door de prominente Callantsoger Piet Vos. De burgemeester was van mening dat het naaktstrand niet gelegaliseerd kon worden en wethouder Stam was het volledig met hem eens. Vooral in de zomer zou handhaving wegens de grote toeloop van mensen en de daarmee gepaard gaande ‘randverschijnselen’ niet mogelijk zijn. Het naakte vrouwenlichaam werd steevast geassocieerd met seks.  Zelfs bij een overtuigde socialist als Piet Vos klonk een dergelijke overtuiging door. Tijdens een informatiebijeenkomst vroeg hij aan een naturist: ‘Is u getrouwd? Zo ja, bent u dan nieuwsgierig naar een ander z’n vrouw?’
Wethouder Leguit was het totaal oneens met Moll en Stam. Het naturisme was een niet meer weg te denken verschijnsel. Leguit stelde voor artikel 102 van de Algemene Politie Verordening te wijzigen en toe te staan zich ongekleed te bevinden bij kilometerpaal 16.  Raadslid Jan Koelemeij betoogde dat het onderwerp al uitgebreid in commissievergaderingen was besproken en dat het eigenlijk een ‘hamerslag onderwerp’ zou moeten zijn. Raadslid Wim Unk zei: ‘Het wordt een rotzooi op het strand. Zo’n 90% van de mensen die daar rondlopen zijn geen naturisten. Dat is allemaal van dat spul wat daar omheen hangt en zweeft. Het is een treurige zaak dat de raad dat niet inziet.’
Koelemeij dacht dat het met de drukte op het strand niet zo’n vaart zou lopen. Hij zei: ‘Om het strand te bereiken moet je zo’n drie kilometer lopen. Daar krijg je spierpijn van. Unk doet net alsof je pal voor Callantsoog al in je blootje mag lopen.’ Raadslid Jaap Buis stond volkomen achter de argumentatie van Koelemeij en raadslid Cor Modder ook. Vervolgens werd er gestemd over de wijziging van de APV, die aangenomen werd met vijf stemmen vóór en twee tegen. Het eerste legale naaktstrand van Nederland was een feit geworden. In Callantsoog. Maar of er vandaag de dag nog veel naakt wordt gecreëerd waag ik te betwijfelen…
Wil je niets missen uit Schagen en de regio?
Avatar foto
Sanne de Weger werkte van 2011 tot 2024 parttime op de redactie van Noordkop Centraal.



Geef hier jouw reactie (check eerst onze huisregels):