Column: Koninklijke Trots wordt hotelier

Zojuist lees ik dat tomaten- en komkommerkweker Royal Pride (Koninklijke Trots) het bedrijf wil uitbreiden met huisvesting voor 440 arbeidsmigranten. Samen met de 200 slaapplekken die al zijn toegestaan zal het aantal mensen dat gaat wonen op het terrein van Royal Pride 640 gaan bedragen. Er zijn dorpen in Nederland met minder inwoners. Bijvoorbeeld Kreileroord met 585. Je kunt je afvragen of het wenselijk is zo’n groot aantal arbeiders te laten wonen op de plek waar zij ook werken.

De onderneming van Koninklijke Trots doet denken aan een reeds lang vervlogen wijze van ondernemen: de plantagestructuur. Op plantages werd zowel gewoond als gewerkt. Veel Noordkoppers zullen wel eens  De hut van oom Tom hebben gelezen. Rijke Nederlandse ondernemers investeerden in grootschalige ondernemingen om op een goedkope manier grondstoffen te verkrijgen en die, al dan niet bewerkt, met grote winsten te verkopen. Kortom, ondernemers met de VOC-mentaliteit die Balkenende zo roemde.

Zo zijn de suiker- koffie- katoen- en tabaks plantages van weleer berucht wegens de tewerkstelling van wel heel goedkope arbeidskrachten: namelijk slaven die uit Afrika werden gekidnapt om op die plantages te werken zonder betaling. Of de Indonesische bevolking voor een habbekrats in dienst namen. Immorele exploitatie van landen en volken, oftewel kolonisatie. Koninklijke Trots lijkt te verworden tot een kolonie waarin ‘moderne slavernij’ zijn intrede heeft gevonden. Wonen en werken wil Koninklijke Trots samenvoegen dus heeft het bedrijf de vrijheid om van het wonen (in juridische zin is het volgens het college logieshuisvesting) ook een economisch ‘succes’ te maken en het als verdienmodel te gebruiken.

Het college van B&W staat positief tegenover de aanvraag van Koninklijke Trots en wil akkoord gaan met de huisvesting van 440 arbeiders uit andere Europese landen. Het college heeft de aanvraag alleen beoordeeld vanuit planologisch, ruimtelijk oogpunt en zich niet beziggehouden met de consequenties, met wat het betekent voor de mensen die het betreft.

Zoals verwacht, heeft alleen GroenLinks kritische vragen bij de aanvraag gesteld. GroenLinks legt bij die vragen het accent op de menselijke aspecten die belangrijk zijn bij het dicht op elkaar laten wonen van zoveel mensen. Een dergelijk groot aantal mensen zonder gezamenlijke (culturele) geschiedenis vraagt om problemen van allerlei aard. Relevante vragen zijn voor GroenLinks dan ook welke voorzieningen er aan al die werkers worden geboden en wie er verantwoordelijk zal zijn voor de medische en psychosociale zorg. Ook de vraag wat er gebeurt als een werker wordt ontslagen of ontslag neemt is voor GroenLinks van belang. Kan hij of zij zomaar op straat gezet worden? Het college benadrukt het juridische verschil tussen logieshuisvesting en wonen. De huisvesting op het terrein van Koninklijke Trots zal het karakter van een hotel krijgen, dus wordt het bedrijf de hotelier. Een hotelier die de voorwaarde voor logies koppelt aan het werken in de kassen. Stop je daarmee dan zal je uit je hotelkamer worden gezet.

Het gemeentebestuur laat zien het economische argument zwaarder te laten wegen dan het welzijnsargument. Ik ben benieuwd wat de andere partijen van het plan zullen zeggen tijdens de raadsvergadering op donderdag 27 januari…