Column: Lokale partijen moeten lokaal blijven

Lokale partijen moeten lokaal blijven. Ze moeten niet om staatssteun vragen die landelijke partijen al jaren ontvangen. Samen 17 miljoen euro. Lokale partijen ontvangen geen cent. Zo maar houden vind ik.

Plaatselijke afdelingen noemen zich lokaal, maar het zijn verlengstukken van landelijke partijen die hun wortels hebben in politiek ‘Den Haag.’ Als er gemeenteraadsverkiezingen zijn, dan sturen zij hun kopstukken naar gemeenten. Wat hebben ze  hier te zoeken? Ze snappen niet dat lokale politiek een zaak is van lokale politici. Blijf thuis.

Een derde van alle raadszetels in Nederland is in handen van lokale partijen. Lokale politieke partijen zijn niet meer weg te denken uit onze democratie.  Ruim 2600 raadsleden zijn van lokale partijen. Ruim 400 wethouders eveneens.

Bij elke verkiezing groeien ze manmoedig door. Sinds de ontzuiling gaan mensen steeds meer op zoek naar hun eigen identiteit. Lokale partijen houden niet van links en rechts en opereren niet vanuit een bepaalde ideologie, zoals we dat zien bij landelijke partijen. De landelijke partijen zien met angst in hun ogen hoe zij de grip verliezen op de lokale politiek. Is dat erg?  

Het klopt dat lokale partijen net iets vaker dan landelijke partijen ruzie en scheuringen kennen. De lokale partij ontstaat vaak  als protest- of als one-issuepartij of uit afsplitsingen van partijen. 

Plaatselijke issues en specifieke belangen vormen vaak de aanleiding voor burgers om zich politiek lokaal te organiseren. Duurzaam Schagen: natuur en klimaat. Seniorenpartij: belangen van ouderen, Wens4U: geluk en sociaal en Jess lokaal: landschap, buurten en wijken.  

Landelijke partijen pretenderen met hun afdelingen ook lokale partijen te zijn. Ze zijn net zo lokaal als de lokale partijen. Beter zelfs, zeggen ze, omdat zij profiteren van de landelijke bureaus die lokale partijen niet hebben. Ze kunnen voorsorteren omdat ze snel aan informatie komen over wat er speelt in de Haagse kaasstolp. Lokale partijen moeten ernaar gissen. 

Toch zien lokale partijen het juist als voordeel dat ze niet gelieerd zijn aan een landelijke partij. Hoezo? Neem de windturbines. GroenLinks in de Tweede Kamer is voor; maar lokaal is het een ander verhaal. 

Lokale partijen opereren onafhankelijk en hebben geen last van landelijke oekazes. Aan de andere kant hebben lokale partijen geen grip op beleid dat door landelijke partijen in ‘Den Haag’ wordt bedisseld en opgelegd aan de gemeenten. Wat landelijk wordt beslist is heilig. Lokale partijen kunnen zich hier niet aan onttrekken. 

Lokale partijen hebben een sterke oriëntatie op de gemeenschap. Ze kunnen een belangrijke rol spelen bij de verdere democratie op lokaal niveau. Neem de ombudsfunctie: persoonlijke inzetten voor persoonlijke belangen van kiezers. Neem het burgerzelfbestuur. Deze is nog ver weg, maar door de digitalisering van de samenleving zijn er mogelijkheden om burgers te laten beslissen over belangrijke onderwerpen die direct hun belang raken. Lokale partijen kunnen in dit proces een belangrijke rol spelen.

Zo onderscheiden ze zich van de landelijke partijen die burgerraden vaak een brug te ver vinden omdat ze de mening van burgers maar lastig vinden. 

Eugeen Hoekstra