Column: Datacenters zijn niet het probleem, maar de concentratie van die bedrijven is het wel !!

Er komt weer een datacenter bij in de gemeente Hollands Kroon en wel aan de Westlanderweg in Middenmeer. Dit stuk grond wordt ook wel ‘Het Venster’ genoemd. Nog meer zullen volgen: Cyrus One, Pascal en Luna. Dit geeft reden tot zorg. Eerder zijn datacenters van Microsoft en Google neergestreken in de Wieringermeer. Dit heeft veel stof doen opwaaien. Niet om wat die centers doen, maar om de concentratie van de centers. Dit heeft grote invloed op het energiesysteem als geheel.

Beiden slurpen een flink deel op van de gewekte windenergie op. Dat noopt netbeheerders tot kostbare uitbreiding van het energienet. ‘Hun stroomverbruik per vierkante meter is met geen andere sector te vergelijken’, zegt Roelof Potters, die bij Liander verantwoordelijk is voor het datacenterbeleid. Een middelgroot datacenter verbruikt bijvoorbeeld evenveel stroom als de hele gemeente Diemen.

De netbeheerders lopen achter de feiten aan. Hierdoor krijgen andere gebruikers die een grote aansluiting willen vaker nee te horen om dat het stroomnet al vol zou zitten. Particulieren in de Wieringermeer zouden graag zonnepanelen willen op hun huizen, maar de netbeheerder zegt dat het netwerk vol zit. Dit is niet helemaal zo, maar het gaat vooral om het opvangen van pieken. Netbeheerders vinden dat datacenters zich niet zomaar mogen vestigen op een willekeurig bedrijventerrein.’

Kathalijne Buitenweg en Richard Wouters, beiden van GroenLinks, waarschuwen dat “we” de snelle groei van dataopslag en dataverkeer niet langer klakkeloos moeten toejuichen. “Nu al verbruiken datacenters zo’n 3 procent van de stroom in Nederland; in de komende tien jaar zal hun stroomvraag verdubbelen, zo verwacht de Rijksoverheid. Bij elke kilowattuur dat een datacenter verbruikt, moeten we bovendien nog drie kilowattuur optellen, in binnen- en buitenland, voor het vervoer van data en de productie en verwerking ervan op de apparaten van de eindgebruikers,” schrijven ze.  Hoe meer energie ons land gebruikt, hoe langer het duurt voordat “we” de overgang naar schone energiebronnen hebben voltooid.

Niet iedereen weet dit: huishoudens betalen nu tot 178 maal meer per kilowattuur dan grootverbruikers. Aan deze oneerlijkheid moet een einde komen om te zorgen dat de energieslurpers hun faire deel betalen. De vraag is ook wat het maatschappelijk nut is van die grote bergen aan data. Neem de online advertenties, zij gebruiken veel data, die we in onze mik krijgen, zitten we daarop te wachten?

De gemeente Hollands Kroon heeft zich beet laten nemen door de datacenters die hadden toegezegd restwarmte door te sluizen naar de kassen. Die belofte is niet waargemaakt. Gedeputeerde Staten lijken niet onder de indruk: “omdat op dit moment het toepassen van warmte uit datacenters in kassen niet rendabel is en de benodigde investeringen nog te hoog zijn, heeft het stimuleren van deze toepassing op dit moment geen zin.”

We weten dat steeds meer bedrijven gebruik maken van datacenters in plaats van zelf te willen beschikken over servercapaciteit. Centrale  datacenters gaan efficiënter om met energie dan die decentrale servers. De conclusie is gauw getrokken: door die efficiëncyslag zal  het energiegebruik stabiel blijven. Dit is de halve waarheid. Concentratie van datacenters zoals in Hollands Kroon geven wel degelijk capaciteitsproblemen. Zoals gezegd: de gemeente komt in actie als het te laat is.

Eugeen Hoekstra