Column: Bewoners verpleeghuizen in Schagen hebben niets te vertellen en hun familie ook niet

De verpleeghuizen mogen weer open. Directies mogen bepalen hoe. Dat is andere koek in plaats van  de generieke maatregel, dat alle verpleeghuizen in ons land op slot moesten. Het bezoekverbod is onmenselijk en levert continue schrijnende situaties op.

Directeur-bestuurder van Woonzorggroep Samen, Hans Groenendijk vertelde in de lokale krant: ‘er stonden soms mensen te schreeuwen voor de deur dat ze naar binnen wilden om hun geliefde te zien. Verschrikkelijk!’ Toch heeft hij de boel op slot gehouden op uitzonderingen na als een bewoner op sterven lag.

Maar de uitzonderingen bepaalden niet de regel. Hij wilde niet de rol van burgemeester in oorlogstijd spelen. Geen maatwerk willen leveren. Knuffelen is een ‘mensenrecht.’ Terwijl het sterftecijfers in zijn vestigingen relatief meevielen. Een richtlijn is geen bevel, zei Gert-Jan Segers (ChristenUnie) op televisie opnieuw. Waarom dan zo strikt houden aan die richtlijn?

Mantelzorgers en contactpersonen van bewoners van De Zandstee kwamen bijeen om te praten over wat er gedaan kan worden aan de minimale contactregeling. Ze vinden dat de regels buiten proportioneel zijn. “Mensen vereenzamen en hebben steeds minder kwaliteit van leven”, vertelde één van de initiatiefnemers.

Van de 6.016 gemelde overledenen in ons land stierven er tot nu toe 2.766 in verpleeghuizen. Dit betekent dat verpleeghuisbewoners verhoudingsgewijs heel zwaar zijn getroffen door de pandemie. De sterfte was vooral zichtbaar in verpleeghuizen in het zuiden van het land. Veel minder in het noorden en bij ons in de regio. De sterftecijfers bij SAMEN weten we niet omdat ze niet bekend worden gemaakt. 

De bewoners en hun familie hadden niets te vertellen. Opeens wordt over hun bewegingsvrijheid beslist en verandert het verpleeghuis in een gevangenis. Chinese toestanden. Niemand werd gewaarschuwd of in de gelegenheid gesteld om in samenspraak met familie, het verpleeghuis al dan niet te verlaten om tijdelijk elders te verblijven totdat de kust veilig zou zijn. Het is voor uw  eigen bestwil dat uw familie niet mag komen, werd er gezegd. Kwaliteit van leven was geen issue. De medische blik  domineerde.

Ik heb er begrip voor dat verpleeghuizen bezoekers de toegang ontzeggen als ze verkouden zijn, snotterig en verhoging of koorts hebben. Onacceptabel is het als bezoekers worden geweerd die gezond zijn van lijf en leden. De deur bleef voor hen gesloten omdat ze niet getest konden worden.

Door falend overheidsbeleid op dit punt (geldt ook voor mondkapjes en beschermende kleding voor het personeel) waren die tests er niet. Nu blijkt dat dit waarschijnlijk opzet was. De laboratoria stonden klaar, maar minister de Jonge hield vol dat er onvoldoende capaciteit was.

Wrang is ook dat verpleeghuizen helemaal geen voorrang hadden in de ogen van het kabinet: ze bungelden onderaan in de hiërarchie van het gezondheidsgebouw in Nederland.

Nu is het zonneklaar: verpleeghuizen zijn het afvalputje geworden in de zorg in Nederland. Er moesten mensen opstaan als Hugo Borst en Carin Gaemers om te zorgen voor veel meer geld om de verpieterde verpleeghuizen uit het dal te halen. Zij zijn het ook die heel snel het bezoekverbod aan de kaak stelden.  

Het Centraal Planbureau zegt in een verklaring dat als het virus weer opleeft een bezoekverbod voorkomen moet worden door familie en mantelzorgers met voorrang beschermende maatregelen en materiaal te bieden. De Raad van State roept op tot maatwerk en de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving heeft dringend geadviseerd een tweede bezoekverbod te voorkomen.

Kwaliteit van leven doet er toe. Bezoek is essentieel. Ook als dit zou betekenen dat levens wat minder lang duren.  

Eugeen Hoekstra