Column: Arrogantie en machtsmisbruik bij Incluzio?

De gemeente Hollands Kroon heeft er in 2016 voor gekozen een groot deel van het Sociaal Domein af te staan aan Incluzio Hollands Kroon BV. Wethouder Mary van Gent koos er voor om de regie uit handen te geven aan een particulier bedrijf met winstoogmerk.  

Meermaals verklaarde ze dan ook over de Wmo en de Jeugdzorg: “Ik ga niet over de inhoud”.  Vervolgens verwees ze naar Incluzio, waarbij ze even vergat dat ze wel degelijk verantwoordelijk is voor de zorg  in haar gemeente. Onze vorige burgemeester, Jaap Nawijn, verklaarde zelfs:“Incluzio ís Hollands Kroon”. Daarmee wilde hij beweren dat een particulier bedrijf een onderdeel zou zijn van de lokale overheid. Maar is het eigenlijk wel verstandig een belangrijke publieke taak geheel uit te besteden aan een bedrijf dat gericht is op het maken van winst?  

Samen Sterk

Het is inmiddels zonneklaar dat Incluzio veel macht heeft gekregen in de zorgverlening aan de meest kwetsbare mensen in Hollands Kroon. Die mensen hebben vaak ondersteuning nodig en kunnen alleen maar aankloppen bij Incluzio. Enkele klanten van Incluzio zijn bezig klachten te bundelen en op die manier ‘Samen Sterk’ te worden. Bijna dertig cliënten hebben hun verhalen naar SAMENSTERK-HK@hotmail.com gestuurd. Zo zijn er al veel ervaringen van Hollands Kroners verzameld. Een cliënt zegt: “Ze misbruiken hun macht en zijn vooral bezig in het belang van hun eigen organisatie. Je moet heel sterk in je schoenen staan om daar uit te komen.” Algemene klachten over de wijkteammedewerkers zijn: slechte communicatie, geen kennis van zaken, geen empathie, lange procedures, arrogantie, vooroordelen en machtsmisbruik. Al die kwalificaties liegen er niet om. Het beeld doemt op van een groep incompetente zorgverleners.

Hotel California

Een zorgvrager zegt: “Van alle hulporganisaties die we hebben gehad, is Incluzio verreweg de slechtste. Maar omdat zij het alleenrecht hebben in Hollands Kroon, hebben we geen keus”. Incluzio heeft dan ook het monopolie. Hollands Kroners kunnen niet om dat bedrijf heen als zij hulp nodig hebben. Iemand vergeleek Incluzio met een hotel. Hotel California, waar je altijd kunt inchecken, maar het nooit meer kan verlaten.

Wie zijn dan die mensen die hulp en ondersteuning nodig hebben? Dat zijn onder andere bejaarde of zieke mensen die aankloppen voor huishoudelijke hulp of hulpmiddelen die zij nodig hebben om maatschappelijk te kunnen blijven functioneren. Een traplift bijvoorbeeld zodat je je toch naar je slaapkamer boven kunt verplaatsen. Of een scootmobiel zodat je toch zelf je boodschappen kunt blijven doen en familie in de buurt kunt bezoeken.

Sommige mensen kampen met psychische stoornissen. Vaak zijn zulke ziektebeelden hardnekkig en komen zij er nooit meer van af. Zo zijn er mensen met een verstandelijke beperking of een aandoening in het autistische spectrum. Psychiatrische ziektebeelden gaan meestal gepaard met allerlei ernstige symptomen, zoals suïcidaliteit, automutilatie, depressie en wat dies meer zij. Al die problemen kunnen het dagelijkse functioneren flink dwarsbomen. En bovendien het gezinsleven negatief beïnvloeden. Dan is het zaak dat een zeer deskundige hulpverlener snel passende zorg biedt. En dat gebeurt niet altijd.

Een bezorgde moeder denkt dat het bij diagnoses als autisme, ADHD en LVB (Licht Verstandelijke Beperking) te moeilijk wordt voor de medewerksters van Incluzio. “Dan weten ze het niet meer en gaan ze rare dingen doen” zegt ze. “Ze hebben geen idee hoe belastend het is wat ze allemaal van je vragen. Je raakt geestelijk uitgeput. Je bent er de hele dag mee bezig. Daardoor kan ik niet slapen. Allemaal door dat gedoe met Incluzio.”

Een teleurgestelde moeder zegt: “Ik denk dat ze denken laat hem (haar zoon) maar voor de trein springen dan zijn we daar ook vanaf”. Een andere hulpvrager: “De instantie (Incluzio) heeft niet de juiste personen in dienst voor deze groep en vaak wordt dat dan ook wel gezegd, maar er wordt nooit iets aan gedaan. Het draait allemaal om geld. Deze mensen (cliënten) zijn melkkoeien”.

Kostenbeheersing

Toen ik enkele jaren geleden de plannen van de wethouder doornam, viel me meteen op dat beheersing van de kosten prioriteit had. Het belangrijkste doel was letterlijk ‘de kosten van zorg omlaag brengen’. Terwijl juist het accent hoort te liggen op goede, adequate zorg. En dat mag best wat kosten, dunkt me. Een moeder zegt daar over: “De persoon van Incluzio had het alleen maar over de kosten van van alles maar luisterde en keek totaal niet naar de juiste hulp voor onze zoon”. Het lijkt erop dat de wijkteammedewerkers goed letten op de centen en daarbij wel eens uit het oog verliezen dat het in de eerste plaats om goede zorg draait. Daarover zegt een ontevreden cliënt: “Hulp die je écht nodig hebt om enigszins rechtop te blijven staan in de ‘zorgjungle’ die Incluzio je inwerkt en niet uit helpt en om te weten wat de mogelijkheden zijn om om Incluzio heen te werken en tóch hulp te gaan realiseren zonder dat je huisarts op de vingers getikt wordt. Ja ‘t is te gek voor woorden dat Incluzio boven de huisarts staat zonder enige kennis van zaken”. De klacht dat huisartsen minder doorverwijzen wordt vaak geuit. Natuurlijk is kostenbeheersing belangrijk, maar dat moet niet ten koste gaan van de onafhankelijkheid van de huisarts. Een ouder zegt: “We zijn bang dat we voor eventuele toekomstige doorverwijzingen of indicaties toch weer zijn aangewezen op deze commerciële club”.

Er zijn mensen die steun verwachten van de gemeenteraad: “Mijn hulpvraag aan de gemeenteraad is: zorg dat er een organisatie komt die structureel de juiste zorg kan bieden en daarin rekening houdt met de wensen en ervaringen van de zorgvrager. Die open en transparant is, menselijk en kundig”.

Product

Volgens een cliënt lijkt het er veel op dat Incluzio graag zoveel mogelijk ‘zelf’ doet, ook al blijkt dat de kennis en ervaring tekortschieten. En ook dat de vrije keuze van zorgverlener onder grote druk staat. Het ‘zaken doen’ met Incluzio blijkt voor veel klanten energieverslindend. Terwijl zorgverleners de klanten eigenlijk moeten ontzorgen, moeten ontlasten, is dat in veel gevallen helaas niet zo.  Als je zelfzorg onvoldoende is en de mantelzorg niet bij machte is om te ondersteunen bij de hulpvraag is het van groot belang dat er op tijd passende, professionele zorg wordt verleend. Dat lijkt in Hollands Kroon niet altijd even goed te gaan. Het lijkt bij Incluzio altijd om geld te gaan. Incluzio wil het ‘product’ zelf leveren en verkopen.

Hopelijk zijn deze klachten niet het spreekwoordelijke topje van de ijsberg en is het niet iets structureels. De vraag is dus: zijn het slechts incidenten of is er veel meer aan de hand?

Kees Zwaan