Column: Corona – Schagen snel naar het nieuwe normaal?

Kunnen we weer? Met twee apps en de bekende anderhalve meter afstand moet het lukken. We gooien de helft van de zitplaatsen uit de treinen en de bussen, we zeggen dag tegen de vervelende kantoortuinen, waar iedereen hutje bij mutje zit en de virussen vrij spel hebben, we gaan de schoolklassen kleiner maken en op de terrassen komen plexiglazen afscheidingen. En met de twee apps van minister de Jonge weten we corona-lijders wel te traceren: China in het klein.

Ik heb enkel een oude Nokia. Uit principe: ik wil door niemand gevolgd worden en zit ook niet te wachten op malle berichtjes die mijn aandacht vragen. Lekker rustig zo. Singapore was verknocht geraakt aan de tracking-app en wordt sindsdien als voorbeeld gesteld. Zo’n succes is het echter niet geworden. De stad verkeert al een paar dagen in lockdown.  

Of gaat de minister mij aan een smartphone helpen? Liever niet. Ik zie op televisie Chinezen ermee rondlopen.  Als de app groen kleurt dan is er niets aan de hand, als hij rood uitslaat dan moeten ze rechtsomkeer maken en twee weken in quarantaine gaan. Het mooie van het systeem daar is dat de overheid elke seconde weet waar je uithangt. Eng zult u zeggen, maar google weet, met uw smartphone, uw handel en wandel feilloos te traceren.

Maar goed, als ik een minister hoor praten dat in de buurt komt van de ICT, dan krijg ik bijkans een onwelwording, omdat overheid en ICT nou niet een gelukkige combinatie is. Het is de goden verzoeken, het UWV in te schakelen om aan duizenden bedrijven, die door de crisis op zwart zaad zitten, uit te keren.

Het UWV, godbetert de instelling die elke week het nieuws haalde over frauderende arbeidsmigranten, Bulgaren en knoeiende werkgevers met loonaangiften. Een voorbeeldje?  Werkgever ziet faillissement aankomen. Vindt dit zielig voor zijn werknemers en geeft deze op het laatst nog op papier een fijne loonsverhoging, liefst met terugwerkende kracht. Werknemers krijgen hogere WW-uitkering. Had die opdracht toch aan de Belastingdienst gegeven? Maar nee, minister Koolmees weet het altijd beter.

Met de apps is nog meer aan de hand: de bescherming van persoonsgegevens. Nee, dat wordt een ‘hard uitgangspunt’, zegt minister De Jonge. De apps moeten de privacy van de gebruikers respecteren. Tegelijk hebben de apps alleen kans van slagen als zo veel mogelijk mensen bereid zijn mee te doen.

Daar wringt mogelijk de schoen: wie durft prijs te geven bij wie hij recent in de buurt is geweest, om de overheid en de volksgezondheid te dienen? De minister wikt en weegt. De Tweede Kamer wil zelf beslissen: desnoods veranderen we de wet.

Dat is tegen het zere been van Aleid Wolfsen van de Autoriteit Persoonsgegevens: maak van de burger geen wandelende antenne!!  Zo die zit. Nou, dat zijn ze al. Als je op straat loopt dan zie ik alleen maar mensen met een smartphone in hun hand.

Geloof maar dat zij gevolgd worden. Elke dag. Wanneer zij uit hun bed stappen, naar hun werk of school gaan, thuiskomen en dat ze daarna naar de sportclub gaan. “Het gaat te ver als de overheid ook je gezondheidsgegevens gaat beheren,” zegt Wolfsen. Een terechte vrees. Dat gaat inderdaad te ver. Daarom ben ik tegen. Mag ik ook wat privé houden?  

De apps komen er niet. Ze dienen als afleiding van een ander probleem: het permanente gebrek aan testen en beschermingsmateriaal. Veel zorgwerkers werken zonder bescherming en lopen een groot risico om besmet te worden. De pers focuste haar berichtgeving vooral op de apps, terwijl het een schande is dat  mantelzorgers nog steeds niet preventief getest kunnen worden.   

Nog erger is het dat verpleegkundigen en verzorgenden in de thuiszorg en verpleeghuizen werken zonder bescherming. Maar het maakt veel goed dat onze premier zegt dat we moeten blijven klappen voor onze helden.

Kunnen we weer gewoon doen? Dat de scholen weer open kunnen, we naar ons werk kunnen en naar het café? Naar het nieuwe normaal? Dat hangt af van Jaap van Dissel van het RIVM. Als hij ja zegt dan kunnen de raderen weer draaien in Nederland. Niet Mark maar Jaap maakt de dienst uit. En Jaap ziet nog veel beren op de weg en dus moeten we nog steeds binnenblijven. Onze volgende premier is Jaap van Dissel.

Eugeen Hoekstra