Column: Hoe een haven een gemeente gijzelt

Het havenbedrijf Den Helder (ik had moeten schrijven Port of Den Helder, gekkigheid natuurlijk) heeft vorig jaar weliswaar een winst geboekt van 3,1 miljoen euro en dat is beter dan het verlies over 2017 van 320 duizend euro, feit is en blijft dat het zelfstandig niet kan blijven bestaan, ja, koppie ondergaat, als de gemeente niet voortdurend bijspringt met geld.

Den Helder is ondenkbaar zonder de zeehaven en dus blijft de haven als een molensteen aan de nek hangen van de gemeente. Deze kan geen kant op of ze moet besluiten om de haven te verkopen aan een Chinees die er wel oren naar heeft gelet op de strategische positie van de haven ten op zichten van de Noordzee.

Maar er heeft zich nog geen Chinees gemeld zover ik weet en dus moet het havenbedrijf blijven roeien met de riemen van de gemeente. Het jaarverslag 2018 is er duidelijk over: “Ondanks een positief eigen vermogen beschikt de vennootschap over onvoldoende middelen om toekomstige investeringen in onderhoud en ontwikkeling zelfstandig te kunnen financieren.”

De gemeente, enig aandeelhouder, moet allerlei toeren uithalen om het havenbedrijf aan liquide middelen te helpen. Zo kocht de gemeente op 17 december 2018 4 percelen aan op Westoever van het havenbedrijf onder het mom van stadsontwikkeling.

Ook de raad deed een duit in het zakje door C 2,8 miljoen over te maken naar het havenbedrijf voor het onderhoud van bruggen en een sluis die geen onderdeel uitmaken  van het verdienmodel van de haven. Bent u er nog? 

Zijn we er nu? Nee, schrijft het havenbedrijf. Deze hulp helpt ‘ons’ voor één jaar.  Voor de jaren daarna zijn aanvullende structurele maatregelen nodig om de continuïteit van het havenbedrijf te blijven waarborgen. Het houdt niet op. Het college kan niet anders doen dan weer een greep te doen uit de eigen middelen: jaarlijks C 2,0 miljoen voor onderhoud aan de haven.

Let wel, elke euro die naar de haven gaat gaat niet naar andere belangrijke zaken als onderwijs en maatschappelijke ondersteuning. Niettemin is het havenbedrijf optimistisch over de toekomst. Waarop is dit gestoeld?

Op het bedrijfsplan. Waar staat hierin? Is geheim. Er staat bedrijfsgevoelige financiële informatie in. Mogen we niet lezen. Dat voedt alleen maar het wantrouwen. Komen de cijfers op straat dan komt de gemeente zelf in de problemen is mijn inschatting.

Toch is er wel iets bekend gemaakt. De belangrijkste kans voor de haven zijn de offshore wind (windturbines) en waterstof. En er liggen kansen voor de Kooyhaven in het netwerk van binnenvaartroutes. Pardon?

De haven ligt er al een tijd te verstoffen: kapitaalvernietiging pur sang. Het havenbedrijf ziet graag dat de gemeente het onderhoud en de financiering van de Kooyhaven afkoopt. Dan komt het havenbedrijf er financieel sterker voor te staan. En zo mag de belastingbetaler opdraven om de groteske megalomane wanstaltige investeringen van onze bestuurders financieel af te dekken.

De conclusie voor de zeehaven is en blijft: ook na 2028  blijft de haven afhankelijk van de gemeente Den Helder als aandeelhouder. Intussen bedankte Den Helder voor de veerverbinding naar Schotland.

Is er nog ergens een reddende engel? Misschien wel de marine. Is van plan flink uit te breiden. Niet alleen in manschappen ( er wordt gesproken over 1000 man) maar ook in de Defensiehaven van Den Helder.

Deze ontwikkeling kan gunstig uitpakken voor het havenbedrijf, maar misschien ook wel niet als het havenbedrijf kades moet inleveren ten gunste van de marine. Maar hoe erg is dat voor het verlieslatende havenbedrijf?  

Eugeen Hoekstra