Column: Ook Schagen weet niet of het asbestverbod er komt

In 2025 moet Nederland asbestdakvrij zijn. Binnenkort neemt de Eerste Kamer het finalebesluit. Toch is er twijfel over de noodzaak en de risico’s van het verwijderen van asbest. Het vertraagt het tempo waarmee het asbest van het dak gaat. ,,Mensen kijken de kat uit de boom,’’ kopte het Algemeen Dagblad in op de voorpagina.

De Regionale Omgevingsdienst in Hoorn is aan het inventariseren hoeveel m2 asbestdaken we hebben in de Noordkop. De eerste schattingen liggen tussen de 75.000 en 100.000 m2. In werkelijkheid zou dit veel meer zijn.

De gemeente Schagen heeft intussen de regeling ‘asbest eraf, zonnepanelen erop’ opgeheven wegens gebrek aan belangstelling. In de gemeentebegroting is geen geld opgenomen om woningeigenaren een financieel steuntje in de rug te geven.

Het verwijderen van asbestgolfplaten kost volgens Veras (branchevereniging van sloopaannemers en asbestverwijderingsbedrijven), 8 tot 20 euro per vierkante meter. Er was subsidie van het rijk, maar de pot van 75 miljoen euro was eind vorig jaar al uitgeput.

De Eerste Kamer moet zich nog uitspreken over het asbestverbod dat in moet gaan in 2025.  Maar er is twijfel geslopen in de hoofden van de eerbiedige senatoren.

Dit komt door een recent rapport van TNO, de Universiteit Utrecht, de Radboud Universiteit en Crisislab. Onderzocht is welke gezondheidsrisico’s mensen lopen als ze worden blootgesteld aan asbest. Een van de conclusies luidt dat het verwijderen van asbest veel minder risicovol is dan gedacht.

Deze stelling wordt onderschreven door Ira Helsloot, hoogleraar Besturen van Veiligheid aan de Radboud Universiteit. Hij  hield de senatoren voor dat de ‘miljarden’ die gestoken worden in het saneren van asbest niet opwegen tegen de gezondheidswinst. „Er zijn geen baten, maar wel hoge kosten.’’

De concentratie asbestvezels in de buitenlucht is volgens hem fors gedaald, tot ruim onder de door de Gezondheidsraad opgestelde toegestane norm van tweeduizend vezels per kubieke meter.

De onderzoekers noemen het strenge Nederlandse asbestbeleid ‘niet realistisch’. Daarbij komt dat er veel te weinig personeel is om de klus te klaren voor 2025.  

Het is dus de vraag of het niet een onsje of twee minder kan door het asbestverbod sterk te nuanceren. Als dit het verhaal is dan kan beter worden afgesproken dat asbest wordt verwijderd als het bewuste dak wordt gesloopt of vervangen. Maar er is weerzin tegen deze benadering. Zo is er een groep mensen die zich de ‘asbestambassadeurs’ noemt en die op spoed aandringt omwille van de veiligheid. En er zijn natuurbeheerders die een dump vrezen van afgedankte asbestmaterialen.  

Hoe dan ook, het gaat veel geld kosten. Nu of later. Het Algemeen Dagblad meldt dat volgens de Vereniging Eigen Huis huiseigenaren niet weten hoe ze de sanering moeten organiseren èn betalen.

Het Verbond van Verzekeraars ziet de logica van het verbod, maar merkt dat de huidige wetgeving belemmerend werkt in plaats van stimulerend. Boeren worden volgens LTO-Nederland geconfronteerd met ‘absurd hoge kosten.

De verwachting is dat eind mei de Eerste Kamer over het wetsvoorstel zal stemmen. Dan weten we of het verbod doorgaat of niet. Het kan zo maar zijn dat huiseigenaren met een dubbele kostenpost te maken krijgen: verduurzaming en asbestvrij maken van de woning.

Eugeen Hoekstra