Column: Twaalf procent van onze jongeren in Schagen loopt bij de jeugdzorg

Er is veel te doen over jeugdzorg de laatste tijd. Gemeenten worstelen met financiële tekorten en moeten bezuinigen. Hier in de Noordkop is het nog niet zover dat er bezuinigd moet worden, maar als minister de Jonge niet met extra geld over de brug komt, dan moeten in Schagen misschien ook de bibliotheken dicht.

Vorig jaar had de gemeenten een tekort van 800 duizend euro.  De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) is van plan de jeugdzorg terug te geven aan het rijk als er niet meer structureel geld op tafel komt.

In Schagen wonen 3.610 jongeren in de leeftijd tussen 12 en 18 jaar. Hiervan is 12% bij de jeugdzorg. Dat zijn er 435, waarvan hier 190 in de stad Schagen wonen.

Van de 435 jongeren heeft 26% een moeder die een uitkering heeft. 9% van deze jongeren heeft een migratieachterstand. Opvallend is dat bij het speciaal onderwijs 61% van deze jongeren zit, 10% bij het MBO en 5% bij HAVO en VWO.  Het landelijk gemiddelde is 13%. Zoals gezegd zit Schagen op 12%. De gemeente kwam vorig jaar 800 duizend euro tekort op het budget jeugdzorg.

Zoals gezegd maken jongeren die het speciaal onderwijs volgen of hebben gevolgd vaker gebruik van jeugdhulp. Maar basisschoolleerlingen maken relatief ook veel gebruik van jeugdhulp: Schagen 19% . Ook in Schagen maakt bijna 42% van de jongeren die met HALT in aanraking is geweest, gebruik van jeugdzorg.

Op landelijk niveau zien we dat het gebruik van jeugdhulp afneemt naarmate het inkomen van het huishouden toeneemt. In Schagen lijkt het gebruik juist toe te nemen in de hoogste inkomensgroep. Het is niet duidelijk waarom dit is.

Er is in Schagen wel iets opmerkelijks aan de hand. Landelijk is de herkomst van ouders niet van invloed op het gebruik van jeugdhulp. In Schagen is er wel een verschil.

Hier ontvangen kinderen van ouders met een migratieachtergrond vaker jeugdhulp dan kinderen van ouders zonder migratieachtergrond. Pas bij de derde generatie kinderen met een migratieachtergrond neemt de zorgvraag af.

Dat het gebruik van jeugdzorg meer is toegenomen dan was verwacht heeft alles te maken de wijze waarop gemeenten werken. In de eerste plaats is het onzin om te zeggen dat gemeenten eerder signaleren dat er in gezinnen problemen zijn en dat ze dan ook sneller kunnen ingrijpen.

Wijkteams werken niet offensief maar defensief. Preventie als speerpunt van beleid is ook in Schagen niet van de grond gekomen. Levensgebeurtenissen als een scheiding of een overlijden kunnen gemeenten niet tegenhouden.

Wel kunnen ze iets doen tegen de gevolgen. Er zijn wethouders die zeggen dat als je iets gaat doen aan de armoede in de gezinnen de stress bij hen een stuk zal afnemen. Juist het vinden van een perspectief kan erg helpend zijn.   

De Kinderombudsman wijst erop dat kinderen te maken hebben met een stapeling van problemen. Ze zegt: ‘Er is geen plek voor kinderen die dringend psychische hulp nodig hebben, voogden wisselen elkaar in snel tempo af en kinderen zitten soms maandenlang thuis omdat er geen passend onderwijs is. Ondanks de brede inzet van alle betrokken partijen, lukt het ons niet om de hulp voor deze kinderen goed te regelen.’

Eugeen Hoekstra