Column: Wat vinden we van de plannen voor 2019?

Hoe moeten we de plannen van de gemeente beoordelen? Laat ik eerst kijken hoeveel geld de gemeenteraad wil uitgeven in 2019 aan nieuw beleid? Ik kom op een totaalbedrag van 3,8 miljoen euro. Hiervan gaat € 790.000, – naar de eigen organisatie: meer personeel en meer ICT-systemen. De praktijk leert dat het bedrag niet wordt opgemaakt in een jaar. Met het doen van investeringen is veel tijd gemoeid. Dit is onder meer de reden dat de gemeente elk jaar geld overhoudt. De uitgaven lopen niet gelijk met het lopende jaar. Het restant loop door naar het volgende jaar.

Diverse posten staan als PM-post op de begroting. Ik noem een paar: intensivering zorg voor ouderen, investeringen in sporthallen Waarland en ’t Zand, invoering 30 km-regime in heel Tuitjenhorn/Kalverdijk,  aanpak essentaksterfte vanaf 2020, aanleg Snelfietspad langs de N245, ondertunneling spoor Zuiderweg, regionaal programma duurzaamheid, toerisme “Holland Boven Amsterdam” en het ophogen van een drietal bruggen over de Groote Sloot. Hiervoor is geen geld vrijgemaakt in de begroting. Het moet komen van de meevallers in 2019.

Die meevallers zijn ook nodig voor het herinrichten van wegen in Tuitjenhorn en Warmenhuizen. Het onderhoud is ook een dingetje. Er moet een kwaliteitsplan komen om te zien hoe het staat met de onderhoudssituatie van straten en wegen in heel Schagen. Die inventarisatie loopt nog. Daarna kan een onderhoudsplan worden gemaakt met een lijstje prioriteiten. Ik heb zo’n idee dat er een flink bedrag aan achterstallig onderhoud uitrolt. Sommige wegen in Schagen zijn zo slecht dat je je in Roemenië waant.  

De aangekondigde investeringen kunnen niet anders dan positief worden beoordeeld. Het college gaat werk maken van de woningbouw, de wachtlijsten in de sociale sector gaat omlaag, het muziekonderwijs wordt versterkt en de sport hoeft minder te bezuinigen. Uiteraard zal ik begin volgend jaar nagaan welke van deze plannen zijn uitgevoerd. 

Waaraan had de gemeente meer aandacht moeten besteden:  

1.       Wmo: doordat de eigen bijdrage is teruggebracht tot € 17,50 per vier weken zal de vraag naar hulpmiddelen flink stijgen. Dit betekent meer kosten en minder opbrengst uit de voorheen hogere eigen bijdragen.

2.       Duurzaamheid: de gemeente moet haar eigen gebouwen vergroenen naar minimaal energielabel B. Dit geldt voor het gemeentehuis, zwembad de Wiel, de tien dorpshuizen en alle verenigings- en clubgebouwen in de gemeente. Naar mij mening een flinke kostenpost. Alleen zonnepanelen op het dak is niet genoeg. Isolatie om de warmte binnen te houden is eigenlijk belangrijker. Er komt een regionaal programma duurzaamheid. Wie gaat dit uitvoeren? Het gevaar bestaat dat hiervoor of een nieuwe organisatie wordt opgericht waardoor een nieuwe “bestuurslaag” wordt gecreëerd of dat de uitvoering neergelegd wordt bij het Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) in Hoorn. Een organisatie die net zo onzichtbaar is als De Kop Werkt en de Ontwikkelingsmaatschappij Noord-Holland Noord. 

Het college hanteert de stelregel dat de gemeente niet financieel bijspringt voor groene investeringen die zichzelf terugverdienen. Vooral middeninkomens kunnen de terugverdienperiode niet overbruggen. Lenen is niet altijd mogelijk of niet wenselijk. De stelregel is daarom wel erg rigide.

3.       Toenemende tekorten: het laat zich aanzien dat de financiële tekorten bij instellingen als de GGD, GGZ,  jeugdzorg, ambulancediensten als gevolg van de vergrijzing zullen toenemen.   

4.       Integraal jeugdbeleid: de gemeente voert geen integraal jeugdbeleid. Het jeugdbeleid is ondergebracht bij de wijkteams. Preventie is een zorgenkindje. Jeugdbeleid raakt  onderwerpen als sport en cultuur, opvoeding, weerbaarheid en criminaliteit. Die met elkaar te verbinden gebeurt te weinig.

5.       Extra buffer: er komt ongetwijfeld weer een economisch slechtere tijd aan. Om de gevolgen hiervan tot op zekere hoogte op te vangen is een buffer nodig. Hieraan is niet gedacht. Er is geen les getrokken uit de vorige periode van stevige bezuinigingen.  

6.       Bezuinigingen: de gemeenteraad besloot in november 2015 over de hele linie tot en met 2018  8,6 miljoen euro te bezuinigen. Voor het beleidsterrein Samenleving betekende dit € 3,9 miljoen en voor de (sport)accommodaties € 405.000,-. Een bedrag van €211.000,- wordt door de gemeente verrekend in de huur op basis van het ledenaantal van de sportverenigingen over een periode van drie jaar. De contributies zij hierdoor extra omhoog gegaan. Het college heeft nu besloten het laatste bedrag van € 70.000,- te schrappen. Het valt niet in te zien waarom alleen in de sportsector een deel van de bezuiniging  wordt teruggedraaid. Het had het gemeentebestuur gesierd bijvoorbeeld ook in de zorg- en welzijnssector de bezuinigingen te verzachten.

Eugeen Hoekstra