Column: Slaat het armoedebeleid wel goed aan in Schagen?

JESS maakt zich grote zorgen over de inwoners die leven onder de armoedegrens. Ook zijn er werkenden die leven onder deze grens. En deze groep is groeiende. JESS wil dat deze mensen gebruik kunnen maken van de financiële regelingen en daardoor kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven. SP vindt de afhandeling van aanvragen te stroperig gaan. Dit lieten ze weten in de begrotingsraad. Armoede staat weer in de belangstelling.

Het barst van de toeslagen en ‘cadeautjes’ voor de minima; ik noem de huur- en zorgtoeslag, de langdurigheidstoeslag, in Schagen het kinderpakket (350 euro per kind per jaar), het ouderenpakket (350 euro per jaar) en het geluksbudget (maximaal 500 euro per jaar).

Fantastisch allemaal. maar het zou niet hoeven als de bijstandsuitkering op een acceptabel niveau was gebracht. Maar dit gebeurt niet. De uitkeringen zijn gewoonweg te laag en daarom moet van alles worden verzonnen  om de huishoudens nog een beetje draaiende te houden. Maar toeslagen creëren de armoedeval. Wie hoor je hier nog over?

De regelingen van de gemeente Schagen zijn natuurlijk prima, maar ze nemen de armoede niet weg. Met het geld kan het kind naar het zwembad of naar voetbalclub en de senioren kunnen een abonnement nemen op de bibliotheek en lid worden van de ouderensoos. Ze hoeven niet huis te zitten kniezen. Dat is winst.

De werkelijkheid is vaak anders: armoede komt niet zomaar uit de lucht vallen. Het ene probleem stapelt zich op op het volgende. Wie de deurwaarder vreest heeft geen rust. De 350 euro van de gemeente moet het financiële gat dichten. Het is overleven wat de mensen in de bijstand doen. 

In Schagen heeft 4,1% onvoldoende geld om bij familie of vrienden op visite te gaan. Dit zijn 1.061 huishoudens. 2,9% heeft onvoldoende geld om gezonde voeding te kopen. Dit zijn 751 huishoudens en 1,9% van de volwassenen in Schagen heeft onvoldoende geld om het huis te verwarmen. Dit zijn er 492(bron GGD, 2016. Totaal 2.304 arme huishoudens.

Dit totaal kunnen we afzetten tegen het aantal huishoudens dat gebruik maakt van de minima-regelingen: 393 gezinnen met kinderen hebben vanaf 1 januari tot september dit jaar gebruik gemaakt van het zogeheten kinderpakket, 7 ouderen hebben in dezelfde periode gebruik gemaakt van het ouderenpakket en 140 volwassenen in dezelfde periode hebben geprofiteerd van het geluksbudget. Totaal 540.

De conclusie kan niet anders zijn dan dat er sprake is van onderbenutting. Dit betekent dat het minimabeleid niet goed aanslaat in Schagen. Is het aanvragen (uitsluitend digitaal) zo bezwaarlijk voor sommige mensen dat ze er maar niet aan beginnen?

Of is er zoveel weerstand tegen de gedwongen winkelnering omdat men het bedrag alleen mag besteden op de aangegeven webshop? Nog een obstakel: ouderen zetten geld opzij voor de begrafenis. Dit heet vermogen en dus vallen ze buiten de boot.  Er zijn over minder grote problemen dan deze vragen gesteld in de raad.

De raad zou moeten kunnen vaststellen wat er van de inzet van de specifieke armoedemiddelen terechtkomt en of het budget zo effectief en efficiënt mogelijk wordt besteed. De cijfers uit de gemeentelijke armoedemonitoren zeggen meestal niet veel over de oorzaken van de armoedeproblematiek. Ook dat belemmert het zicht op de opgave. Laat de rekenkamercommissie dit eens uitzoeken.

Eugeen Hoekstra