Column Zet veel meer diëtisten in in de strijd tegen overgewicht

De nota Volksgezondheidsbeleid Schagen rept er niet over dat armoede de belangrijkste oorzaak is van ongezond leven en vroege sterfte. Door armoede eet je niet gezond. Maak gezond eten goedkoper en ongezond eten duurder maar dat is een illusie. Een gemeente krijgt dit natuurlijk niet voor elkaar. Maar ze kan wel zorgen dat mensen met een laag inkomen vouchers krijgen waarmee ze gezond eten kunnen kopen. Op scholen kunnen gezonde lunches worden aangeboden en genuttigd.

Je zou willen dat gezond eten en bewegen in een arrangement wordt opgenomen. De gemeente Schagen richt zich voornamelijk op kinderen. Zo is Schagen een JOGG-gemeente geworden. JOGG staat voor jongeren op gezond gewicht: een landelijk project om jongeren op een gezond gewicht te krijgen. Maar dat is te weinig. Laagopgeleide volwassenen zitten (ook) in een risicogroep. Ook deze groep verdient extra aandacht.

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) vindt dat de aandacht vooral moet worden gericht op het verbeteren van de gezondheid van lager opgeleiden. Daar zit het grootste verbeterpotentieel. Gemeenten hebben daarbij een belangrijke taak, onder meer omdat zij lokaal maatwerk kunnen leveren, meent de WRR. Zo moeten gemeenten aanhaken op vier prioriteiten die voor het hele land moeten gelden: roken, obesitas, overmatig alcoholgebruik en psychische gezondheid, vooral onder jongeren.

Die landelijke prioriteiten moeten gemeenten uitwerken in lokale plannen,’ zegt de WRR. Gezond gewicht, gezonde voeding, psychische gezondheid, valpreventie en genotmiddelgebruik zijn de speerpunten in het gezondheidsbeleid van Schagen. Zo ver zijn ze niet verwijderd van  de speerpunten van de WRR, maar er zijn verschillen. Roken is voor Schagen geen speerpunt. Eenzaamheid en dementie ontbreken in het geheel in de beleidsnota van de gemeente terwijl beiden het leven van heel veel mensen ontwrichten.

De overheid wil obesitas uit de wereld helpen maar doet er zelf weinig aan om dit doel te bereiken. Zo kan het Rijk de verbruiksbelasting elimineren op suikervrije dranken. Weet wel, Nederland is het enige Europese land dat accijns heft over mineraalwater, vruchtensappen en siropen. Omdat dit in strijd is met de Europese regelgeving, heeft Nederland de naam ‘accijns’ veranderd in ‘verbruiksbelasting’.

Er zijn berichten dat de regering de verbruiksbelasting op suikervrije dranken wil afschaffen. Dit is een goede eerste stap want de volgende stap moet zijn het verbieden van energiedrankjes die stikvol zitten met suiker en cafeïne. Aan de andere kant kan de regering juist de accijnzen  verhogen op sigaretten en alcoholische dranken om de strijd hiertegen te versterken.

Terug naar de ouderen. Senioren met een lagere opleiding en inkomen eten minder groente, fruit en vis dan ouderen met een hogere opleiding en inkomen. De hogere prijs van gezonde voeding is vaak een struikelblok. Dat blijkt uit onderzoek waarop voedingswetenschapper en epidemioloog Coosje Dijkstra onlangs promoveerde aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Uit haar onderzoek blijkt dat slechts 59% van de ouderen met een lagere opleiding de toenmalige groente-aanbeveling van de 200 gram per dag haalt, tegenover 79% van de ouderen met een hogere opleiding. Om te voorkomen dat het verschil nog groter wordt is actief beleid nodig.

Wijkteams, ouderenbonden (met hun leden) en Wonen Plus Welzijn (met hun cliënten/abonnementen) kunnen samen met diëtisten hierin een belangrijke rol spelen. Voedingsvoorlichting is zo belangrijk. Jammer is dat in de beleidsnota van de gemeente het woord diëtist niet voorkomt terwijl zij heel veel kennis in huis hebben. Huur ze massaal in zou ik zeggen.

Eugeen Hoekstra