Wijkteams zijn onzichtbaar in Schagen

Door de enquête onder mantelzorgers en de daaropvolgende bijeenkomst op het gemeentehuis werd duidelijk dat de mantelzorgers niet zo tevreden zijn over de wijkteams: ze zijn onzichtbaar en slecht benaderbaar. Ook vinden veel mantelzorgers dat de medewerkers weinig meelevend zijn. Vooral dit laatste weegt zwaar. Overigens kan het best zijn dat op andere fronten (jeugdzorg) de wijkteams een menslievendere houding laten zien.

Huisartsen en wijkteams zijn de toegangspoorten tot respectievelijk de cure (genezing) en de care (zorg en welzijn), maar er is een wereld van verschil tussen beiden. Bij de huisarts is de drempel laag; je stapt zo de praktijkruimte binnen, maar bij het wijkteam is het anders. Hier geen spreekkamer of een balie. Hier moet je afwachten of de dame of heer “die je aan de telefoon hebt gehad” morgen er ook is. Hoe vaak hoor je niet “mijn collega is er vandaag niet, probeer het morgen nogmaals” en dat je de volgende dag hoort “mijn collega is momenteel in vergadering; probeer het straks nog eens.”

Waarom is dit? Je belt niet voor de lol het wijkteam. Je hebt hulp nodig omdat je wat mankeert. Dan verwacht je dat je vraag serieus wordt genomen. Het is dan raar dat je soms dagen moet wachten voordat iemand bij je langs komt voor het onderzoeksgesprek. De doorlooptijd tot de toewijzing van hulp kan soms een paar weken duren. Het moet anders en beter.

Het is van belang dat de sociale wijkteams bekendheid genieten onder inwoners van Schagen. Alleen door hun bekendheid kunnen de wijkteams als effectieve toegangspoort tot verdere zorg en ondersteuning fungeren. Onlangs was ik een gemeente waar ik een bord aantrof op de stoep met een pijl richting een openstaande deur. Ik liep naar binnen en raakte in gesprek met mensen van het wijkteam dat hier elke dag spreekuur houdt. Ik ontdekte hoe het zou moeten: een wijkteam dat zich openstelt (zichtbaar en benaderbaar) naar de samenleving. Hoe zou dit in Schagen kunnen? Een paar suggesties:

1.       Geef de bekendheid van de sociale teams een impuls. Maak helder met welke vragen de inwoners van Schagen terecht kunnen bij de teams en met welke niet.  Gebruik daarbij de informatiekanalen die aansluiten bij de voorkeur van de inwoners (krant, brief, folder, internet, lokale radio en tv, voorlichtingsbijeenkomsten).

2.       Maak je zichtbaar: open inloopfuncties in het gemeentehuis, dorpshuizen in Waarland, Petten, Tuitjenhorn en ’t Zand. Wees fysiek aanwezig onder de mensen. De thuissituatie is niet voor alle inwoners een veilige haven en een huisbezoek kan in het algemeen een afschrikkend effect hebben op het stellen van een hulpvraag. Houd elke week een spreekuur.

3.       Start een publiekscampagne met als doel de inwoners van Schagen bekend te maken met het bestaan van de sociale teams en wat ze kunnen betekenen voor hen die hulp nodig hebben. Maak gebruik van lokale radio en televisie, internet, sociale media. We kennen de postbus 51-spotjes. Waarom geen postbus 8-spotjes in Schagen?

4.       Open een eigen website. Zorg voor goede leesbaarheid en toegankelijkheid van de website. Ook de zoekfunctie moet makkelijk bedienbaar zijn. Zet  op de website de digitale zorgkaart en voeg een online chatfunctie toe. Zorg ervoor dat van de zorgkaart ook een papieren versie beschikbaar is.

5.       Houd voorlichtingsbijeenkomsten overal in de gemeente. Onbekend maakt onbemind. Mensen snakken naar informatie. Wat is mogelijk en wat niet? Hoe hoog zijn de eigen bijdragen? Waar moet ik zijn voor de wijkverpleging en voor de huishoudelijke hulp? Kan ik niet beter een tweedehands scootmobiel kopen? Kortom, laat je gezicht zien, wees zichtbaar en laagdrempelig voor iedereen.

6.       Gebruik de omgekeerde toets. Dit houdt in dat het vertrekpunt van denken bij het invullen van de hulpvraag niet bepaald wordt door regels, maar door de situatie van de hulpvrager. Handel in de geest van de wet, de grondwaarden van de wet zijn het belangrijkst, niet de artikelen.

Het is makkelijk praten zo, maar ik vind deze wensen realistisch. Transparantie, daar gaat het om. Dichtbij de mensen staan. Help hen de veerkracht te herwinnen. Dit hoeft toch niet moeilijk te zijn?

Eugeen Hoekstra