Vreemde constructies

Een minaret als bouwkundig equivalent van een hoofddoekje. Op het moment dat je zoiets opschrijft lopen de rillingen je al over de rug. Tenminste bij mij wel. Wat is dat voor een vreemde constructie. Welnu, een hele vreemde.

Ik refereer uiteraard aan het onlangs in Zwitserland gehouden referendum waarbij gestemd kon worden voor of tegen het bouwen van minaretten bij godshuizen. Het bijzondere verschijnsel doet zich voor dat er in het hele Alpenland een hoeveelheid minaretten staan die ongeveer op de vingers van een hand zijn te tellen. Echt een belangrijk punt dus wat betreft het voortbestaan van cultuur en maatschappij. Waarom dan toch zo’n heisa aan de hand halen als een landelijk referendum, met alle gevolgen van dien zult U zeggen, en inderdaad een vreemde constructie. Alleen al in de gemeente Urk staan geloof ik ongeveer twintig kerken, kijk, dan heb je iets om je zorgen over te maken, als U begrijpt wat ik bedoel. Er was een Nederlands politicus die de Zwitsers meteen ging feliciteren met het zogenaamde ‘minaretverbod’ je staat er weer van te kijken. En, voegde hij eraan toe, wat in Zwitserland kan moet in Nederland ook kunnen. Ik heb het denk ik al eens meer te berde gebracht, maar dat is omdat ik het zo’n prachtige quote vindt.

Hij die zijn eigen geschiedenis niet kent is gedoemd deze te herhalen. Het is binnenkort nagenoeg vijfhonderd jaar geleden dat onze vriend Erasmus, U weet wel, die gast die jarenlang met zijn kop op het biljet van honderd Gulden stond, zijn werk “lof der zotheid” publiceerde. Voor diegenen die dat niet weten, het was zo’n beetje een verhandeling over maatschappelijk gedrag door bepaalde groepen uit de samenleving. Het ging over ethiek, integriteit, maatschappelijk ondernemen, en dat soort dingen. Ook toen al?, zult U zeggen, ja inderdaad. En over machtsmisbruik verschaft door positie of ambt, en niet in de laatste plaats door al dan niet hoog geplaatste kerkelijk leiders in de afdeling; “let wel op mijn woorden, maar niet op mijn daden”.

Het werkje leidde natuurlijk tot veel tumult, maar ja, wij stonden dan ook aan de vooravond van de zogenaamde reformatie. Daar kunnen die Zwitsers nog een puntje aan zuigen. Het geloof gereguleerd door de overheid, de zogenaamde gouden eeuw. Dominees en handelaren, mijnheer pastoor werd verboden. Klaar. Dit leidde natuurlijk ook weer tot uitwassen zoals een Algemene Plaatselijke Verordening in de stad Zwolle waar geen twee Katholieken naast elkaar mochten wonen om te voorkomen dat zij de muur zouden doorbreken en er zo een soort Godshuis kon ontstaan. Een vreemde constructie.

Wat later in die 17e Eeuw ging men het wat pragmatischer bekijken mede omdat grote groepen zich tot de nieuwe gereformeerdheid lieten bekeren uitsluitend om economische en maatschappelijke redenen. Gematigde schuilkerken werden zelfs gedoogd, zoals wij het nu zouden noemen, maar wel met een soort Algemene Maatregel van Bestuur avant le lettre dat er vooral geen toren aangebracht mocht worden. Dat zou veel te opzichtig zijn en voor maatschappelijke onrust kunnen zorgen. Dat was de periode van; wat of je geloof zal mij een zorg zijn, als ik er maar niets van merk. Waar hebben wij dat meer gehoord. Maar ja, in de achttiende Eeuw kwamen de Fransen en dat was ook weer zo wat.

Daar was zeker niet iedereen blij mee, maar blijft het gegeven dat die lui wel flink de bezem door een aantal zaken heen haalden. Ik zal U daar verder niet mee vermoeien, maar betreffende voorgaande kwestie hadden wij voortaan vrijheid van Godsdienst en een gescheiden Kerk en staat. Veel mensen vonden juist dat weer een vreemde constructie en het leidde uiteraard weer tot maatschappelijke spanningen. En zo gaat het maar verder. U zult wel denken, beste luisteraars, wat moeten wij nu toch weer met al deze wetenswaardigheden? Ik zal U zeggen, dat weet ik niet goed, maar wat ik wel weet is dat door de historie heen ondanks het gekrakeel van alle kanten er steeds sprake is van een, zoals dat zo mooi heet, sinus beweging, dat wil zeggen een heen en weer gaand iets. En het blijkt dat die bewegingen nauwelijks beïnvloed worden door regeltjes en verbodjes op wat in mijn ogen randverschijnselen zijn. Want zegt U nu zelf, als het zo zou zijn dat je een maatschappelijk vraagstuk zo eenvoudig zou kunnen oplossen dan wist ik het wel. Dan ging ik zelf de politiek in ondanks het uitdrukkelijke verbod van mijn therapeut. Ik zou dan onmiddellijk pleiten voor een verbod op mannen en vrouwen met dikke buiken in trainingspakken, voornoemde pakken in combinatie met opzichtige sierraden, te grote auto’s met rare wielen en vreemde uitlaatbuizen, proleten, voordringers, luidruchtige figuren, ongefundeerde uitlatingen, irritante kinderen, gedrogeerde jongeren, extremisten, of die nu van de linkse kerk, de rechtse kerk, de milieu kerk, de marktwerking kerk, de dieren kerk, de auto dan wel fietslobby kerk of wat voor kerk dan ook zijn.

Uiteraard een verbod op de verkoop van vieze etenswaren, vooral op stations, het uitstallen van chemisch snoepgoed op kinderoog hoogte, het verkopen van financieringen voor dingen die niemand nodig heeft. Reclame op televisie, weg ermee. Sms acties om een of andere idioot iets te laten winnen, waarbij de idioot niet in de gaten heeft dat het alleen om de kosten per bericht gaat. En zo kan ik nog wel even doorgaan. U heeft het al door, zo zit onze wereld momenteel niet in elkaar, en U zult wel denken, het lijkt verdorie de geleide planeconomie wel. En inderdaad, maar U weet die heeft het ook niet uitgehouden, maar het is al wel weer een tijdje geleden en bovendien staan sinds de laatste gemeenteraadsverkiezingen in de gemeente Oldambt te Groningen de communisten weer op winst.

O, jee, wat zeg ik nu weer. Misschien kunt U, met eventueel de Uwen de materie het weekeinde nog eens overwegen, en misschien komt U nog tot snaakse ideeën. En misschien ook niet, het zij U vergeven.

Dames en heren, U voelt hem al weer aankomen, na al deze opbeurende teksten kan ik U als besluit natuurlijk nog maar één ding toewensen, en dat is, een constructief weekend.