Vrijwilligerswerk is niet gratis

Vrijwilligerswerk is niet gratis. In de eerste plaats niet omdat vrijwilligersorganisaties veel werk moeten doen om vrijwilligers te werven, te trainen en te begeleiden. In de tweede plaats niet omdat heel veel vrijwilligers op geld waardeerbare arbeid verrichten. Dit laatste gebeurt als vrijwilligers taken gaan uitvoeren die voorheen door betaalde krachten werden gedaan. Zo zie ik in steeds meer tehuizen receptionisten vervangen worden door vrijwilligers.

Vrijwilligers dragen geen belasting en premies af. Ze ontvangen geen loon. Hierdoor krijgt de Staat minder inkomsten terwijl de ontslagen professionals thuiszitten met een uitkering. Een dubbele last dus voor de overheid. Ik zie liever een betaalde kracht werken dan een vrijwilliger, niet omdat ik tegen een vrijwilliger ben, maar omdat ik in veel gevallen (niet overal) iemand liever zien werken die betaald krijgt.

Vroeger hadden we in Nederland Melkertbanen. Dat zijn gesubsidieerde banen waarvan vooral langdurige werklozen profiteerden. Helaas zijn deze banen geschrapt omdat de doorstroming naar ‘echte’ banen niet erg vlotte. Het schrappen van de regeling is naar mijn mening een fout geweest. De PvdA kwam in oktober vorig jaar met een plan 100.000 banen te scheppen bij overheidsinstanties voor onder meer toezichthouders, conciërges en klasassistenten op scholen.

Ze zouden een salaris verdienen tussen zo’n 1540 en 1870 euro per maand. Dat is gelijk aan of iets meer dan het minimumloon. Kosten oplopend tot 1 miljard euro, maar de inverdieneffecten zijn groot. De gemeente bespaart geld omdat het aantal bijstandsuitkeringen afneemt en de Staat ontvangt meer belasting en premie omdat het geen uitkering is maar loon.

In deze regeling hoeven mensen niet meer binnen een bepaalde tijd door te stromen naar een andere baan. Maar we weten dat de PvdA is gemarginaliseerd bij de Tweede Kamerverkiezingen. Dus moet het plan van de partijen komen die nu bezig zijn met het vormen van een nieuwe regering.

Er is niets mis met vrijwilligerswerk maar wordt bedenkelijk wanneer vrijwilligers gezien worden als een eenvoudige manier om geld uit te sparen. Er is nog iets bedenkelijks. Dat gemeenten mensen met een uitkering verplicht vrijwilligerswerk laten doen. De gemeente Schagen doet dit ook. De FNV noemt dit uitbuiting omdat er geen loon tegenover staat. En als er wel loon wordt uitbetaald dan wordt een flink deel afgetrokken van de bijstandsuitkering. Wie niet meedoet wordt gekort op zijn uitkering.

Arbeid moet niet gedaan worden binnen een uitkering, maar binnen een reguliere baan. De gemeente komt met het verhaal dat vrijwilligerswerk langdurige werklozen uit het sociaal isolement haalt en zo worden klaargestoomd voor een echte baan. Participatiebanen zijn draaideurbanen en een belediging voor de weldenkende mens. De banen duren kort en het werk is vaak onder iemands kunnen. Als we zo doorgaan, creëren we een heleboel onderbetaalde krachten. Het plan van de PvdA is zo gek nog niet. Hoeveel langdurige werklozen op leeftijd kunnen hierdoor aan de slag komen? Ik denk best veel. Vrijwilligerswerk is goed, maar betaald werk is beter.

Eugeen Hoekstra