Voor geluksbudget moet je op het matje komen

De gemeente Schagen deelt vanaf volgend jaar geluksbudgetten uit. Je verwacht dat dit gebeurt op basis van loting, als het lot jou treft kan je je geluk niet op, zo zou het moeten naar mijn mening, kan per postcodegebied, maar nee, het uitdelen van de budgetten gebeurt in Schagen op de meest bureaucratische manier die je je kunt bedenken, namelijk volgens een verordening.

In de eerste plaats moet je het geluksbudget aanvragen. Dit betekent dat de aanvrager door de bureaucratische molen gaat: wie ben je wel dat je vindt dat je in aanmerking komt voor maximaal vijfhonderd euro? Ben je  een betrokken mens en lijd je een zinvol leven? Je begrijpt het al: het budget krijg je niet zomaar. Je moet op gesprek komen. De wijkconsulent wil van alles van je weten en vooral ook zien: twinkelen je ogen wel voldoende? Ben je wel arm genoeg? Kortom, je moet bedelen voor je geluk.

Maar dit is niet alles: je krijgt een vragenlijst onder je neus geschoven: wat doe je zoal op een dag? En wat voor cijfer geef je je leven?  Even waan je je in de spreekkamer van een psycholoog als de vraag komt die er echt toedoet “waar word je gelukkig van?’ Nou, niet van dit gesprek, wil je antwoorden, maar dat doe je natuurlijk niet. Je begrijpt je positie opeens en je gaat sociaal wenselijke antwoorden geven. Je geeft toe dat er van alles mis is met je: je komt nauwelijks buiten en je slikt twee Prozac’s per dag. Je denkt dat je met dit verhaal de ambtenaar tegenover je hebt kunnen overtuigen en dat je alleen nog je bankrekeningnummer op hoeft te geven. Niets is minder waar, Je moet natuurlijk zeggen  waaraan je het geluksbudget wenst uit te geven.

Zeg niet aan een gezellige avond met je vrienden. Je wordt met pek en veren het gemeentehuis uitgesodemieterd. De verordening is duidelijk: het moet een activiteit zijn die je graag had willen doen maar tot op heden niet is gelukt. Boetseren, kunstschilderen,  fluitles of bellen blazen. Noem ze allemaal in een ademtocht. Dat komt altijd goed over: je wilt zoveel maar ach je situatie liet dit niet toe. De ambtenaar knikt je meelevend toe: jij bent wel toe aan een “geluksmomentje.” ‘Zeg dat wel’, beaam je.

Maar dan gaat de ambtenaar opeens vragen stellen over je inkomen want de regeling heeft een inkomenstoets. Wat blieft? Je inkomen mag niet hoger zijn dan 130% van de geldende bijstandsnorm. Ik citeer de verordening: “Als de aanvraag wordt ingediend bijvoorbeeld in de maand februari 2018, dan is de hoogte van het inkomen over die maand bepalend. In het vorenstaande ligt besloten dat de aanvrager slechts een bewijs hoeft te overleggen van zijn inkomen over de maand waarop hij de aanvraag indient.”

Moet niet moeilijk zijn toch? U bent Zzp’er en uw inkomen verschilt per maand behoorlijk. Of u bent een Flexwerker en uw inkomen gaat op en neer. En ja, juist in die maand is het inkomen een beetje boven de norm. Aan zo’n situatie is even niet gedacht op het gemeentehuis. Veel geluk met uw pech!

Als je afscheid wilt nemen zegt de ambtenaar nog even tussen neus en lippen door dat je binnen 9 maanden wordt opgeroepen voor een evaluatiegesprek. Het klinkt als: ‘we willen wel graag weten wat je met het geld hebt gedaan.’  Geen onlogische vraag natuurlijk. Er zitten altijd mensen tussen die het niet zo nauw nemen met boetseren, kunstschilderen, fluitles of  bellen blazen. En wat wordt jouw vraag?  “Ik wil graag op de vervolgcursus, maar ik heb het geld niet.’ De verordening is duidelijk: een aanvrager kan slechts een maal per kalenderjaar voor het Geluksbudget in aanmerking komen.

Het is niet het geluksbudget dat mij kritisch maakt, maar de manier waarop de gemeente de regeling optuigt. In een woord verschrikkelijk. Door het geluk zo te reglementeren dempt men de vreugde van het moment. Niet de gemeente maar een private, van bureaucratische dwang bevrijde organisatie, moet de budgetten uitdelen. Zo lijkt het op  werkverschaffing die ambtenaren zelf hebben verzonnen.   

Eugeen Hoekstra