Twee handen op een buik

Je moet als burger van goeden huize komen wil je in het gelijk worden gesteld door de commissie Bezwaar. Slechts een kwart van de bezwaarschriften is gegrond verklaard. Van de 65 adviezen (50 betreffen bouwzaken) die de commissie heeft gegeven in 2015 zijn 20 niet-ontvankelijk verklaard, 28 ongegrond verklaard, 17 gegrond verklaard en 6 adviezen stuiten op een door het college ingenomen ander standpunt.

Ook is opmerkelijk dat in 2015 30% van de bezwaren niet tijdig zijn afgehandeld. En met niet-tijdig wordt bedoeld binnen 18 weken. Dit is een goede reden om de commissie en het gemeentebestuur in gebreke te stellen.

Aan de commissie kleeft het verwijt dat ze partijdig is en meestal de kant kiest van de gemeente Schagen. Een goed voorbeeld is hoe de commissie omging met de talloze bezwaren tegen het schrappen van de huishoudelijke hulp door de gemeente. De gemeente vond voor haar stellingname steun in een uitspraak van de rechtbank West-Brabant-Zeeland, die vond dat huishoudelijke hulp geen taak is van de gemeente. Dat de meeste rechtbanken er anders overdachten deerde de gemeente niet.

Zelfs de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) zat op de lijn van de andere rechtbanken dat huishoudelijke hulp wel degelijk onder de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 valt. Het opmerkelijke was nu dat de commissie Bezwaar vierkant achter de stellingname van de gemeente ging staan en alle bezwaren begon af te wijzen.

Als burger had je het al verloren voordat je voor de commissie met je verhaal begon. De hoogste rechter in Nederland maakte gehakt van de afwijzingsgronden die de commissie Bezwaar meende in stelling te moeten brengen tegen burgers die overtuigd waren van hun gelijk. De commissie Bezwaar stond helemaal in haar hemd en de gemeente ook. Twee handen op een buik waren ze, maar beide gingen af door de zijdeur. 

Een ander voorbeeld is hoe gemeente en commissie samen optrekken in het intrekken van bouwvergunningen voor gedateerde en niet gerealiseerde bouwprojecten. Hoe je hier ook over denkt, ik ben voor, het zijn de uitlatingen van wethouder Jelle Beemsterboer die verdacht klinken toen hij zei dat de commissie Bezwaar de gemeente daarin steunt. Dit lijkt dus op onderlinge afstemming (ik heb de commissie aan mijn kant) terwijl geen zaak op elkaar lijkt.    

Zo zal de rechter de ouderdom van de vergunning altijd laten meewegen, alsmede de contacten en afspraken, die er tussen de aannemer en gemeente in het verleden zijn geweest, respectievelijk zijn gemaakt omtrent het bouwplan en daaruit is af te leiden de aannemelijkheid dat het bouwplan vitaal en actueel is. Kortom, hier gaat het om maatwerk: elk geval is anders. Niettemin zijn gemeente en commissie Bezwaar het roerend met elkaar eens: de gemeente heeft de bevoegdheid om vergunningen in te trekken en vort met de geit. 

De partijdigheid van de commissie laat zich ook verklaren uit het feit dat de commissie haar hoorzittingen houdt in het gemeentehuis, de plek dus van de tegenpartij, waardoor de commissie zich in een situatie begeeft dat beïnvloeding van de kant van de verweerder niet is uit te sluiten. De Rijdende Rechter haalt het niet in zijn hoofd om hoorzittingen te houden in het gemeentehuis van de wethouder die partij is in het conflict met een burger uit zijn gemeente.

Elke schijn van partijdigheid moet je zien te vermijden maar de commissie Bezwaar ziet geen probleem en gaat vrolijk door onder het mom dat het usance is in ons land dat commissies Bezwaar zich laat faciliteren door de gemeente; in de meeste gevallen de tegenpartij.

Wat is het moraal van het verhaal? Dat de commissie Bezwaar herinnering oproept uit de regententijd waarin notabelen uit het dorp beslissen over de handel en wandel van mensen. Wie de schout en de schepenen te vriend wilde houden sprak recht zoals van een notabele wordt verwacht: wiens brood gij eet diens woord gij spreekt. 

Eugeen Hoekstra