Scheiden doet lijden

Ik heb het niet over een op de klippen gestrand huwelijk. Ik wil het hebben over nascheiden. Wat bedoel je, vraag je je af. Nascheiden van huishoudelijk afval. Daar wil ik het over hebben. Gebeurt bij meerdere afvalcentrales in Nederland. Hier staan machines die alles wat naar plastic ruikt uit het afval halen en apart opvangen.

Omrin in Friesland haalt jaarlijks 49 kilo kunststof per huishouden uit het restafval. Dit is twee keer zoveel dan het landelijke gemiddelde en wat blijkt: nascheiding is goedkoper en heel efficiënt. Hier in Schagen worden we opgescheept met weer een kliko. Scheiden bij de bron luidt hier het commando.

Maar machines scheiden veel beter dan mensen die het niet altijd nauw nemen met het afval. Hier hebben de gemeenten een uitdijend monster gebaard dat HVC heet. Maar onze wethouders denken er anders over en roepen met trots dat HVC ons kindje is. Een kind met een waterhoofd bedoelen ze gelet op de buitenissige investeringen die het bedrijf heeft gedaan buiten de democratische controle om. En de miljoenen euro’s die de gemeenten in dat bedrijf hebben zitten.

Bronscheiding heeft zo zijn nadelen. Ik noem een paar. Er moeten extra rolcontainers worden gemaakt. De fabricage gaat natuurlijk niet zonder milieulast. Ook als ze worden gemaakt van gerecycled plastic, maar ik vraag me af of de kliko’s met de oranje deksel hiervan zijn gemaakt. 

Bovendien vraagt het scheiden van kunststofafval veel van de inwoners en dan gaat er veel mis. Machines zijn veel betrouwbaarder in het scheiden van afval dan mensen die het met het scheiden vaak niet zo nauw nemen. Machines zijn heel secuur. Ze zijn uitgerust met sensoren die alle recyclebare plastics zo uit het andere afval halen.

Bronscheiding betekent een extra container. Waar laat je dat ding?  Daarom zie je dat steeds meer kliko’s op de openbare weg blijven staan. En ik mag de kosten niet vergeten want bronscheiding is niet goedkoop. Want de extra 19.000 containers die er moeten komen zijn niet gratis en de tientallen ondergrondse containers die de gemeente laat aanleggen evenmin.

HVC zegt  alle kosten voor haar rekening te nemen, maar niemand gelooft dat de kosten niet zullen worden doorberekend in de tarieven die wij op enig moment op ons bordje krijgen. 

De gemeente had er op gerekend dat de grote PET-flessen ook ingezameld moesten worden. Dan spreken we over een hele grote berg afval. Maar dit gaat niet door. Het statiegeld op deze flessen is gebleven en dus komen ze niet in de kliko. En laten wel wezen: statiegeld is nog steeds de meest effectieve methode om plastic flessen in te zamelen. Daarom is het goed dat er ook een soort statiegeld komt voor de kleinere PET-fles en waarom ook niet voor blikjes?

In Nederland worden jaarlijks zo’n 4 miljard blikjes en flesjes op de markt gebracht. Meer dan 60% daarvan zijn glazen bierflesjes, voornamelijk met statiegeld. Die worden dan ook bijna allemaal (90%) teruggebracht. De ‘respons’ bij grote PET-flessen is nog hoger: van de bijna 700 miljoen flessen keert wel 95% terug. PET-flessen die met behulp van een statiegeldsysteem worden ingezameld, leveren de meest zuivere afvalstroom op. 

Heeft bronscheiding dan helemaal geen voordelen? Onze wethouders milieu voeren aan dat bronscheiding burgers milieubewuster maken en dat ze nog beter hun best doen om afval te scheiden. Ik geloof er niets van. Zolang de gemeente niets doet aan het zwerfafval (een van onze grootste ergernissen) heeft de bevolking weinig reden om opgewonden te raken over het o zo vriendelijke afvalbeleid van de gemeente.

Eugeen Hoekstra