Mantelzorger terug in de kast

Op 9 november viert de gemeente Schagen de Dag van de Mantelzorg. Het beste thema voor deze dag is hoe krijgen we de mantelzorger weer in de kast. Onder de druk van de overheid die de thuiszorg minimaliseerde zijn mantelzorgers onderdeel geworden van gemeentelijk beleid en zodoende de regie kwijtgeraakt over hun eigen leven. Ze moeten zich opeens verantwoorden tegenover een derde partij, vaak de gemeente.

Die doet haar uiterste best om bij de mantelzorgers in gevlei te komen met VVV-bonnen, een gezellige middag en met handreikingen om de mantelzorger goed gezind te zijn. Niets mis mee, integendeel, maar de belangenorganisatie voor mantelzorgers Mezzo en het Sociaal Cultuur Plan Bureau stellen vast dat steeds meer mantelzorgers overbelast raken ondanks respijtzorg en andere faciliteiten.

Ik vind dat er grenzen gesteld moet worden aan de duur en het aantal uren mantelzorg dat per verzorgende gegeven wordt. Als we de mantelzorgers niet tegen zichzelf in bescherming nemen worden ze zelf ziek en zorgafhankelijk. Dit moeten we niet willen. Uitgangspunt moet zijn dat mantelzorg aanvullend is en niet andersom.

De voortekenen liegen niet wanneer een mantelzorger erover denkt zijn baan op te geven. De combinatie werk en mantelzorg is niet meer te doen. Dan is het tijd om in te grijpen. Net zoals bij de mantelzorger die zijn eigen huishouding onbewust ‘vergeet’. Mantelzorgers gaan door tot ze er bij neervallen. Daarom moet er een grens worden gesteld aan de duur van de mantelzorg en het aantal uren dat mantelzorg wordt gegeven. Is de duur een jaar en gaat de mantelzorg 12 uur per week te boven dan is er een grens bereikt en moet de desbetreffende mantelzorger ermee stoppen. Hoe spijtig dit ook is. Iemand anders moet die zorg geven. Dit kan ook een betaalde zorgverlener zijn.

Uit een vorige week verschenen onderzoek van zowel de Universiteit van Amsterdam als hogeschool Windesheim blijkt dat één op de zes studenten mantelzorger is en daardoor in de problemen komt. Bijna de helft van de mantelzorgende studenten heeft psychische klachten zoals angst, somberheid en depressie.

Een op de vijf studenten die voor een familielid zorgt heeft een half jaar of meer studievertraging en ruim 20 procent van de mantelzorgende studenten overweegt te stoppen met studeren. De mantelzorger kan niet nee-zeggen omdat je je zieke moeder of vader niet in de steek wil laten. De overheid weet dat en vindt het prima zo.

Belangenorganisatie Mezzo heeft onlangs een verkiezingsboodschap naar buiten gebracht in verband met de Tweede Kamerverkiezingen volgend jaar maart. De overheid wil dat mensen zo lang mogelijk op zichzelf blijven wonen. Mezzo vreest dat bij ziekte het beroep op de mantelzorg nog groter wordt. Ze vraagt aan de politiek een ondergrens te stellen aan wat van mantelzorgers gevraagd kan worden. Ook wil Mezzo dat er een landelijk netwerk komt van respijtzorgvoorzieningen. Dit moet je niet overlaten aan de welwillendheid van een wethouder. Zo is het wel.

Eugeen Hoekstra