Komt u even langs voor het plascontract ?

De verpleeghuizen in Nederland verrijken de Nederlandse taal bijna elk jaar met wonderlijke woorden. Een paar jaar geleden mochten we het genoegen smaken van de pyjamadag, nu kunnen we genieten van het plascontract. Erger kunnen we het niet maken zeggen ze in deze sector maar we houden twijfels. Wat komt na het poep- en piescontract? Het slaapcontract? Het douchecontract? Of het wandelcontract? Het management weet er wel raad mee: bewoners heten voortaan zorgeenheden.

Weten we het nog wat pyjamadagen zijn? Dat zijn dagen waarop de bewoner geacht wordt het bed tot nader orde niet te verlaten. Waarom? Er is gewoonweg geen personeel om deze bewoners uit bed te helpen, te douchen en naar het toilet te brengen. Vergeet niet dat de term pyjamadagen al viel in het jaar 2003. Dit betekent dat sindsdien er weinig is verbeterd in de verpleeghuizen, een aantal uitzonderingen daargelaten.

Neem de recente actie van de Gezondheidsinspectie. Deze zette tientallen verpleeghuizen op de zwarte lijst en 150 op de grijze lijst. Op de lijst prijkten ook twee verpleeghuizen van Woonzorggroep Samen. Er ging een golf van verontwaardiging door het land, behalve in de sector zelf waar men zich opwond over het optreden van de Inspectie. Had even gebeld?

Op de televisie in het programma Pauw verscheen Harry Luik in beeld die wij kennen van het MCA, neem niet kwalijk van de Noordwest Ziekenhuizengroep, hoezo groep, het zijn twee ziekenhuizen, één in Alkmaar en één in Den Helder, kan je geen groep noemen toch?; maar goed, Luik is opgestapt in Alkmaar en verrek hij duikt weer op, nu als directeur van zorginstelling Careyn die op de zwarte lijst van de Inspectie staat. Het was zijn eerste dag hier want zijn voorganger was opgestapt omdat hij een dingetje had met de Inspectie. Iets over incompetentie en wanbeleid. Harry moet het beter doen en dat liet hij horen bij Pauw en begon meteen managementtaal uit te slaan: zorgplan. U zegt, zorgplan? Plan, hoezo een plan? Waarvoor moet je een plan hebben? Elke verzorgende en verpleegkundige weten exact wat ze moeten doen als oma of opa aan de bel trekt. Daar heb je toch geen plan voor nodig.

Peter R. de Vries keek steeds argwanender naar de man en wilde weten of in zo’n zorgplan nog steeds die plastijden staan? Harry verduidelijkt: bij ernstig demente bejaarden is dit soms nodig. Die zijn soms na vijf minuten alweer vergeten dat ze naar het toilet zijn geweest. Daar moeten wij wat structuur in aanbrengen. Zijn er nu wel of geen vaste tijden vastgelegd, vraagt R. opnieuw? Harry veert op en zegt dat er altijd tussendoor geplast kan worden, maar daar komt hij weer: dan vervalt de eerstvolgende tijd. Wat vervalt? Het volgend plasmomentje. Dit is toch niet te geloven. Ja, waarom moet zoiets als plassen in een zorgplan opgenomen worden. Dat valt toch niet te regelen?

Er is een cultuurverandering nodig om de verpleeghuiszorg te doen kantelen. Want zo is het vaak dat zorgverleners snel over de bewoner praten in plaats van met de bewoner. En de bewoner is dan wel dementerend, maar dat betekent niet dat hij of zijn niet meer kan aangeven wat hij of zijn wenst en voelt. Als dit niet gerespecteerd wordt blijft het aanmodderen met de verpleeghuizen die proberen hun eer te redden door hun deuren wagenwijd open te zetten voor mantelzorgers. Niets mis mee, maar sinds het manifest van Hugo Borst weten we welke kant het op moet. En dat is niet: wentel de problemen af op de mantelzorg. Gelukkig niet.

Eugeen Hoekstra