Huishoudelijke hulp wordt weer anders

Is het echt nodig dat de huishoudelijke hulp zoals wij die kennen weer anders wordt? Niet elke verandering is een verbetering en als de gemeente met zo’n plan komt dan is de argwaan niet ver weg. Niet verwonderlijk dit laatste omdat we ons allemaal herinneren de zeperd die de gemeente Schagen heeft gehaald bij de hoogste bestuurlijke rechter van Nederland.

Tegen vele contra-adviezen in bleef de gemeente volhouden dat de eenvoudige huishoudelijke hulp niet valt onder de nieuwe wet op de maatschappelijke ondersteuning. Opeens kwamen honderden mensen zonder hulp te zitten en verloren honderden huishoudelijke medewerkers hun baan. De weggesaneerde huishoudelijke hulp deed nuttig werk. Opruimen, stof afnemen en bedden opmaken, maar ook stofzuigen, dweilen en de kleding wassen en ophangen. De hoogste rechter heeft gesproken. Schagen heeft de hulp  weer uit de mottenballen gehaald: foutje, kan gebeuren.

Schagen nam haar verlies sportief op en besloot de huishoudelijke hulp te herstellen. Bij de gemeente kan je weer terecht voor huishoudelijke hulp 1 en huishoudelijke hulp 2. Deze laatste is van belang voor mensen met mentale problemen die de regie over hun eigen huishouding zijn kwijtgeraakt. Maar de rust in de tent lijkt alweer voorbij te zijn. Er wordt gepraat over twee nieuwe producten. Ja, het woord alleen al terwijl het door mensenhanden wordt gedaan en niet door machines.

Worden we er wijzer van? Praktische thuisondersteuning is voor mensen die een steuntje in de rug nodig hebben maar het schoonmaken zelf moeten doen. Lees de omschrijving: “Hulp bij het leggen van contacten met officiële instanties, hulp bij het aanbrengen van structuur in het huishouden, hulp bij het leren om zelfstandig te wonen, hulp bij het omgaan met onverwachte gebeurtenissen die de dagelijkse structuur doorbreken.” Goed plan?

De overheid wil dat mensen zolang mogelijk zelfstandig blijven wonen. Gaan ze mentaal wat mankeren dan kan een beetje hulp helpen die periode te verlengen. En het helpt de eenzaamheid te bestrijden. En deze vorm van ondersteuning genereert banen waarvan mensen met een minder hoge opleiding kunnen profiteren.  Geen verkeerd plan dus, maar de professionals die het moeten doen zijn er niet. Zij moeten eerst worden opgeleid. En is het niet zo dat mentale problemen vaak gepaard gaan met fysieke beperkingen? Dan heb je aan enkel thuisondersteuning te weinig.

Geen nood, zou je zeggen met verwijzing naar het tweede ‘product’ dat de gemeente in de markt wil zetten waarbij het schoonmaken uit handen van de cliënt wordt genomen. Goed plan? Ja, zeker, maar hoe zit het met de overlap als er ook sprake is van mentale problemen? Komen er dan twee professionals bij mevrouw of meneer over de vloer? Betekent dit twee keer een eigen bijdrage betalen? Zomaar een paar vragen die  naar mijn mening niet onbelangrijk zijn.

Eigenlijk zou de gemeente zich eerst de vraag moeten stellen wat ze wil bereiken met deze vorm van zorg? Welke visie zit hierachter? Zijn de cliënten geraadpleegd over hun wensen anders dan de adviesraden? Tegelijkertijd zou je willen dat professionals het vertrouwen krijgen om zelf te bepalen welke hulp het beste is voor de cliënt tijdens het onderzoeksgesprek. Stop met die gespreksverslagen en beschikkingen en laat hen beslissen wat nodig is.Dat kun je niet vaststellen vanachter je bureau.

Eugeen Hoekstra