Hoe zinnig is de rekenkamer ?

De rekenkamer Schagen laat van zich horen. Burgers worden opgeroepen onderwerpen aan te dragen waarmee de rekenkamer aan het werk kan. Nou, ja, rekenkamer, zo mag je het niet noemen, de kamer is een commissie, een trapje lager dus. Het had een heuse rekenkamer kunnen worden als de vier gemeenten in de Kop hadden besloten samen te werken en dan was de Rekenkamer (nu met een hoofdletter) een feit geworden.

Nu zitten we met een commissie en ja, probeer dan maar eens werk te verzinnen in een kleine gemeente als Schagen. Dan gooi je er maar een persbericht uit naar de media met verzoek om plaatsing. Wie een onderwerp weet, wil je dit dan alsjeblieft aan ons melden?

Maar, ja, dan moet je wel eerst weten waar de commissie naar op zoek is. Je had geleerd dat de gemeenteraad ervoor is om het gemeentebestuur te controleren maar blijkbaar doen ze daar andere dingen en is er een rekenkamercommissie nodig om hun verzuim goed te maken.

De rekenkamercommissie neemt haar taak heel serieus. Ze onderzoekt de doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid van het beleid van onze gemeente. Ik zou zeggen ga een tijdje zitten op het gemeentehuis en al snel krijg je een beeld. Begin bij het laaghangend fruit dan kom je vanzelf uit bij de vraag: wie heeft dit allemaal verzonnen?    

In 2015 heeft de rekenkamer meerdere kleine onderzoeken willen verrichten. Onderwerpen hiervoor waren: dorpsraden en wijkpanels, digitale dienstverlening en meldingen in de openbare ruimte. Bij vooronderzoeken bleek dat deze onderwerpen reeds waren of werden onderzocht door andere instanties. Dit heeft de rekenkamer ertoe gebracht om af te zien van een klein onderzoek in 2015.

De armen over elkaar is geen optie en dus kwam een lid op het idee om de informatiepositie van de gemeenteraad onder het vergrootglas te leggen. Dat bleek een gouden greep. Mocht weleens een keer, want de commissie hield elk jaar geld over op de begroting. In 2015 maar liefst € 40.000, –. Vier diep weggemoffelde dossiers werden uit de onderste laden gelicht en onderworpen aan een degelijk onderzoek. Dat betrof de uitbreiding van het Makadocentrum, de gemeentehuizen, structuurvisie Petten en het Zijper museum.

Geen kleinigheid en dus besloot de vierkoppige rekenkamercommissie zoals “een commissie betaamt” het onderzoek niet zelf te doen maar uit te besteden aan een extern bureau. Hierin herken je de hand van de meester: er is geld over, we zijn geen bank, geld moet rollen en dus gaan we het uitgeven. Heeft het onderzoek wat uitgehaald?

Ik mag het wel zeggen. In 64 pagina’s doet de commissie uit de doeken hoe onnozel de gemeenteraad wel niet is geweest bij het nemen van besluiten. De raad nam genoegen met onvoldoende en ontijdige informatie en met wethouders die deadlines stelden die er niet waren. De raad had vaak de regie niet en verzuimde de boer op te gaan om te horen wat de mensen van de betrokken organisaties van de plannen vinden.

Gelukkig komt de commissie met een reeks aan aanbevelingen. Maar veel aanbevelingen hebben te maken met het politieke spel dat gespeeld wordt tussen college en de raad en in de raad zelf. Informatie is een krachtig wapen om de oppositie op het verkeerde been of op achterstand te zetten. De coalitie weet vaak meer dan de oppositie. En wat niet weet wat niet deert.    

Merkwaardig is dat de rekenkamercommissie niet de gemeenteraad maar het college om een reactie vraagt. Deze reactie is voorspelbaar: complimenten voor de rekenkamercommissie, aanbevelingen nemen we over maar wie gaat daarop letten? Wat is de zin van de rekenkamercommissie? Blunders achterhalen en op tafel leggen. Het gaat niet om fraudejagers, maar om efficiency verbeteraars. Meer kan je er niet van verwachten.

Eugeen Hoekstra