De mindervaliden moeten zich aanpassen, niet wij.

Wie hebben niets te klagen over de gemeente? Dit zijn voornamelijk mensen die niets mankeren, tweeverdieners met een goed inkomen en twee schatten van kinderen en een mooi huis in een fraaie buurt.  Bofkonten die de weg wel weten te vinden in de maatschappij. Zij hebben de gemeente niet perse nodig. Ja, oké, voor een bouwvergunning voor een verbouwing aan hun woning of een paspoort voor weer een vakantiereis naar een exotische bestemming.

En wanneer de gemeente de voorzieningen op peil houdt, dan zijn ze best tevreden. Wat overheerst in gemeenteland is de dominante ideologie die stelt dat burgers actieve goed opgeleide en sociaalvaardige mensen zijn en op basis hiervan richten wij de samenleving in. Feit is dat deze overtuiging geen opgeld doet voor mensen die niet voldoen aan het beeld van de perfecte Nederlander.

Waarom wordt dit laatste niet als vertrekpunt genomen van beleid zodat iedereen kan meedoen. Ook de burgers die leven met een beperking of anderszins. Waarom kiezen we niet voor een  inclusieve samenleving waarin toegankelijkheid de norm is. Dat is wat er staat in het VN-verdrag inzake de rechten van mensen met een handicap. Nederland heeft dit verdrag inmiddels getekend.

Dit verdrag houdt verplichtingen in voor gemeenten. Zo is de gemeente verplicht om in beleidsplannen voor de uitvoering van de WMO, participatiewet en de jeugdwet te melden hoe het VN-verdrag vorm krijgt. Zij moeten aan hun inwoners duidelijk maken wat er gaat gebeuren zodat mensen met een beperking volwaardig kunnen mee doen in de samenleving; dat heet een inclusieve samenleving.

Helaas denken wij dat mensen die niet zijn als ‘wij’ zich moeten aanpassen aan ons, de  slimme handige mens. Daarom maken wij het deze mensen niet gemakkelijk. Wij creëren regelingen, onleesbare documenten, dikke vragenlijsten, uitgebreide formulieren en computersystemen waar zelfs voor slimme mensen als wij geen doorkomen aan is. In plaats van slechten van barrières, werpen we ze juist op. Dat is toch raar.

Het lijkt wel of wij die mensen het misgunnen. Alsof zij schuld hebben aan hun  beperking. Iemand schreef dat zij een venijnige gedachte kreeg toen zij werd ingehaald door iemand op een scooter met obesitas. ‘En ik maar zorgpremie betalen voor jullie diabetesbehandeling’. Niet fraai zegt ze zelf, maar haar gedachte sluit naadloos aan bij de mores van onze samenleving. De reflexen van voldoende-slimmen kennen weinig barmhartigheid voor mensen die het maar net – of net niet – redden.

Ook als er niemand komt te wonen met een beperking. Het gaat erom dat de standaarden zo worden dat mensen met een beperking ook in zo’n huis kunnen wonen. Er hoeft dan niets worden aangepast. Een toegankelijke bus en een bushalte is niet alleen fijn voor rolstoelgebruikers maar ook voor vaders en moeders met een kinderwagen. Ik bedoel maar.

Neem een voorbeeld aan de gemeente Drimmelen (27.000 inwoners) die gestart is met een vooruitstrevende aanpak om van Drimmelen een inclusieve en toegankelijke gemeente te maken. De  gemeente is via het project Koerskaart (een dynamische onderzoeksmethode) met burgers en het maatschappelijke middenveld het gesprek aangegaan over de wensen en mogelijkheden binnen de gehele gemeente Drimmelen. Hierbij worden ook expliciet burgers met een beperking betrokken. De gemeente heeft een half miljoen euro opzij gezet om dit doel te bereiken. Goed voorbeeld doet goed volgen zou ik zeggen.

Eugeen Hoekstra