Column: Wethouder Kruit moet zelf met oplossingen komen

Het college had graag dat de gemeenteraad met oplossingen kwam om de tekorten in de meerjarenbegroting die oploopt tot 2,3 miljoen euro in 2023 weg te krijgen.

Het debat over de Kadernota vorige week bracht geen verlossing voor wethouder Joke Kruit, die financiën in haar portefeuille heeft. Ze deed een beroep op de raad om mee te denken, maar die hulp kwam er niet. Kruit moet zelf aan de bak om met voorstellen te komen. Ze beloofde in het najaar op de kwestie terug te komen.

Dat het college een meerjarenbegroting aan de raad aanbiedt met ongedekte tekorten is op zichzelf genomen heel wonderlijk. De reden vertelde Kruit: de schuld ligt bij het kabinet. Er ligt een landelijk probleem: bijna alle gemeenten worstelen met budgetoverschrijdingen in de jeugdzorg en de Wmo.

Minister de Jonge is de gemeente tegemoet gekomen met extra geld, maar dat is te weinig. Er moet  structureel veel meer geld bij. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) is in onderhandeling hierover met de minister. Zolang de onderhandelingen gaande zijn, laat Kruit de tekorten ongemoeid.

Gemeenten zijn echter wettelijk verplicht begrotingen sluitend te maken. Kruit moet daarom werken aan een plan B, mocht de onderhandelingen niets opleveren. 

Het kan raar gaan. In 2015 was er sprake van een overvloed aan geld in het sociaal domein. Schagen had 2,9 miljoen overgehouden op de Wmo en de Jeugdzorg. Hoe kan dit, werd er geroepen.

Oud-wethouder Blonk beloofde dit te onderzoeken, maar is er nooit van gekomen. Het college kwam met een wensenlijst om het geld op te maken. De helft werd overgeboekt naar onderhoud wegen. 

Eén van de ergernissen in de raad was de kadernota zelf. Daarin staan veel PM-posten zonder bedragen, die de begroting nadelig kunnen beïnvloeden. Ander punt is de personeelsformatie: flink uitgebreid in de afgelopen jaren. Het CDA is er niet gerust op en eist rapportages. Desnoods krijgt het college minder vrijheid om personeel aan te nemen.

D66 denkt dat er nog meer financiële addertjes onder het gras zitten: de grondexploitatie van de Lagedijk, onderhoud basisschool de Zwerm, de brandweerkazerne in Schagerbrug en herverkaveling van het sportpark Groenoord voor het pelk geven aan de twee gefuseeerde voetbalclubs in de stad Schagen. De Seniorenpartij Schagen ziet een nieuwe sportzaal in de Waldervaart nu niet meer zitten (1,4 miljoen euro).

Wens4U was eigenlijk de enige fractie die met voorstellen kwam om de tekorten te verminderen door onder meer de subsidie voor het huiskamerproject voor ouderen (450 duizend euro) te schrappen. Maar dat voorstel kreeg geen steun in de raad.

De raad weet het zeker: de kadernota is niet compleet. Wethouder Kruit moet haar huiswerk overdoen. Tegelijkertijd zit de raad met een grote vraag: hoe kan het dat het financieel zo snel uit de hand is gelopen?

Waarom heeft de wethouder niet eerder aan de bel getrokken? Ze kwam pas met haar noodkreet toen de kadernota af was. Dat is niet zo lang geleden, terwijl in de media al berichten waren verschenen over oplopende tekorten in het sociaal domein.

Zo maar snijden in de jeugdzorg en Wmo is het laatste wat de wethouder moet doen: het zal rechtszaken regenen. Ze zal vooral moeten kijken naar het systeem dat Schagen heeft opgetuigd in het sociaal domein: de wijkteams. Deze zijn niet wettelijk vereist. Er zijn simpeler toegangen te bedenken tot zorg en welzijn. 

Eugeen Hoekstra