Column: Weer een gemeentebelasting erbij!

Het hangt al een poos in de lucht:  een nieuwe gemeentebelasting. Minister Bruins Slot is in gesprek met gemeenten om nog vòòr de maand mei duidelijkheid te verschaffen over de invoering van meer gemeentelijke belastingen.

Gemeenten mekkeren al jaren over financiële tekorten op hun begroting,  terwijl dit in de meeste gevallen niet zo is, getuige de jaarrekeningen die ze produceren en miljoenen euro’s aan overschotten laten zien. De gemeente Schagen incluis. Er zijn in ons land maar twee artikel 12 gemeenten: gemeenten die onder controle staan van de rijksoverheid.  En dan toch extra belastingen verzinnen om burgers op kosten te jagen!  Heel bizar.

Natuurlijk zal dit zo niet worden verkocht. De minister zal zeggen dat de inkomstenbelasting evenredig wordt verlaagd, maar veel mensen worden niet aangeslagen voor de inkomstenbelasting omdat ze te weinig verdienen. Als de extra gemeentebelastingen zijn ingevoerd en we een paar jaar verder zijn, weet niemand meer hoe het ook alweer zat met deze gemeentebelasting in relatie tot de inkomstenbelasting en gaat de belastingdruk ongemerkt omhoog.

Gemeenten klagen, maar dat doen ze altijd. Intussen verwachten ze dit jaar 12,2 miljard euro te ontvangen uit heffingen. Dat is 6,1 procent meer dan voor 2022 werd begroot. Daarmee is de stijging groter dan in de voorgaande twee jaar, zo meldt het CBS op basis van onderzoek naar de gemeentelijke begrotingen van 2023.

Voor 2023 hebben de Nederlandse gemeenten 5,1 miljard euro aan ozb-opbrengsten begroot. Dit is 7,4 procent meer dan een jaar eerder. De gemeente Schagen heeft de Ozb verhoogd met 9 %. Dat is nog weinig als je een vergelijking maakt met de gemeente Medemblik waar de woningbelasting met 30% is verhoogd. Gekker kan het niet worden denk je dan. Maar nee, er worden plannen gemaakt voor extra belastingen. Gemeenten gebruiken de belastingen om hun begroting sluitend te krijgen en daar gaan ze ver mee zoals we hebben gezien in Medemblik.

Minister Bruins Slot weet hoe gevoelig het ligt om met nieuwe belastingen te komen en gaat voorzichtig te werk. Haar streven is dat ze in het voorjaar ‘de hoofdlijnen’ bekend zal maken. Ze noemt de nieuwe systematiek complex omdat het samenvalt met verlaging van de uitkering uit het gemeentefonds vanaf 2026.

Gemeenten moeten op hun hoede zijn dat ze niet in het pak worden genaaid door de minister. Aan de ene kant komt er geld bij via de extra belastingen en aan de andere kant gaat er geld af omdat er minder geld komt vanuit het gemeentefonds. Gemeenten zullen daarom eisen dat ze de vrije hand krijgen over hun belastingregime. We zien aan (ja wel) Medemblik hoe ver die vrijheid kan gaan.

Een ambtelijke werkgroep van de minister heeft uitgerekend welke type belastingen passen bij het gemeentelijk takenpakket. Volgens die werkgroep telt dat intussen op tot 9,7 miljard euro. Omdat de huidige omvang circa 4 miljard bedraagt, zou er volgens de minister ‘dus’ maximaal een verruiming reëel zijn van circa 6 miljard euro. Daarover wordt volgens haar nu overlegd met de koepel van de gemeenten.  Maak uw borst maar nat!

Eugeen Hoekstra