Column: Aanrommelen

De gemeente wordt twee keer op haar vingers getikt. Zo krijgt ze geen goedkeurende accountantsverklaring omdat de gemeente niet juist heeft gehandeld bij een aanbesteding van zorgtaken en krijgt ze kritiek van Twynstra/Gudde, die vindt dat de financiële verantwoording bij de gemeente rommelig verloopt. De gemeente maakt niet duidelijk of de uitgaven we doel treffen  in de zin dat burgers en ondernemers er wat aan hebben. Oftewel zijn met het geld de beoogde  doelstellingen goed bereikt?

Het is best pijnlijk voor de gemeente dat ze moet horen dat ze niet goed handelt bij het aanbesteden van zorg. Volgens haar liggen de oorzaken  onder andere in een gebrek aan kennis van de aanbestedingsregels of het onjuist toepassen daarvan. Zorgprestaties moeten beter in cliëntdossiers worden vastgelegd, vindt men nu.

Echter, het gemeentebestuur is ervan overtuigd dat er niet willens en wetens fouten zijn gemaakt. Het zou wat zijn als dit wel het geval was. Het personeel doet zijn best, maar is blijkbaar niet goed bemenst en opgeleid om aanbestedingsprocessen foutloos te laten verlopen.

Het college ziet de fouten als leermomenten. Geldt dit niet ook voor het college? Faalt hier niet de werkgever? Ja en dat wordt ook toegegeven. Het ligt aan het personeelsbeleid: er zijn grote gaten gevallen in het personeelsbestand. Mijn indruk is dat het gemeentebestuur te laat heeft gereageerd. Vacatures vallen niet uit de lucht. Als ze niet worden ingevuld ontstaat er krapte en moeten er prioriteiten worden gesteld. Dan worden er sommige dingen niet meer gedaan of wel gedaan maar niet volgens het boekje.

Je hoeft geen kamergeleerde voor te zijn om te bedenken dat er dan iets vreselijk misgaat. Zo kan ik me niet voorstellen dat de Ondernemingsraad niet een paar keer de noodklok heeft geluid. De arbeidsmarkt is inderdaad krap maar dit mag geen excuus zijn voor de leegloop van personeel die de gemeente heeft zien gebeuren. Boeien, binden en (goed) betalen is het niet misverstane credo om te zorgen dat medewerkers ‘bij je blijven.’

Gênant voor woorden vind ik de bemerking van het gemeentebestuur blij te zijn met het feit dat deze (m.i. rampzalige) informatie het ter ore is gekomen alsof dit een wereldwonder mag heten. Toch niet! Want het college zegt er bij ‘dat dit in eerdere jaren niet het geval was.’ Om vervolgens de loftrompet  te steken over de ambtelijke organisatie die op deze manier laat zien dat ze op weg is om een professionele organisatie te worden. Deze erkenning is toch om te huilen. Het is wel anno 2022. Niet 1922.

Het is dankzij het CDA dat aan de bel trok en het gemeentebestuur aanspoorde bliksemsnel de afdeling Financiën te versterken. Toen werd het gemeentebestuur pas echt goed wakker. Er moeten meer medewerkers bij die ook nog eens goed zijn opgeleid, luidt de conclusie. Maar in een overspannen arbeidsmarkt valt dit niet mee.

Twystra Gudde’s kritiek is ook niet mals als hij zegt dat er te weinig een koppeling wordt gemaakt tussen geld en doelen. Dit is cruciaal om te kunnen vaststellen of ‘ons belastinggeld’ goed wordt besteed. Dit gebeurt in Schagen dus onvoldoende en is ze dus ‘niet in control’ zegt het bureau en dat in 2022.  De gemeente staat voor wat betreft planning en control nog in de kinderschoenen, luidt het verdict van het vermaarde onderzoeksbureau.

Het gemeentebestuur neemt de aanbevelingen ter harte en zegt een nieuwe koers te zijn ingeslagen om knelpunten op te lossen  en heeft een strategisch adviseur financieel beleid en  een senior financieel adviseur binnengehaald om dit proces in goede banen te laten verlopen.

Er wordt beterschap beloofd. Zo wordt er momenteel gewerkt aan het versterken van het financieel bewustzijn binnen de vakinhoudelijke teams en de relatie met de te leveren prestaties. Prima natuurlijk, maar de enige vraag die niet wordt beantwoord is wie in het gemeentebestuur zijn of haar verantwoordelijkheid neemt voor het gratuite personeelsbeleid van de afgelopen jaren.

Eugeen Hoekstra