Column: Schagen is niet voorbereid op zware buien

Op 15 juni viel een pittige bui in de gemeente Schagen. Het regende die zaterdag honderden telefoontjes bij de gemeente. Er was te weinig personeel om alle telefoontjes te kunnen verwerken. De straten liepen onder, toiletten liepen over en tuinen kwamen blank te staan. In 6 uur tijd viel er 32 millimeter hemelwater.

Dat is kinderwerk vergeleken met buien die tegenwoordig in Nederland vallen. Het KNMI spreekt van een wolkbreuk bij 25 millimeter of meer millimeter in een uur. In een uur let wel.

Een willekeurige plaats in ons land krijgt gemiddeld eens per tien jaar een wolkbreuk. In De Bilt valt bijvoorbeeld eens per tien jaar in twaalf uur tijd minstens 46 millimeter.

In Egmond aan Zee kwam het in 2006 tot twee keer toe tot ernstig wateroverlast. Dit jaar was het weer raak. Egmond aan Zee heeft ook nog eens een gescheiden rioolstelsel. Ik bedoel maar.

Veel neerslag hoeft geen probleem te zijn zolang de veiligheid niet in het geding is en er geen schade ontstaat. Het regenwater verdwijnt vanzelf zonder problemen. Maar omdat de verwachting is dat de buien heviger worden, wordt het risico dat het fout gaat groter.

Omdat weerkundigen zwaardere buien voorspellen moeten gemeenten maatregelen nemen om te zorgen dat de riolen niet overlopen en er voldoende mogelijkheden zijn om overtollig water af te voeren.  

Ik heb niet de indruk dat de gemeente Schagen serieus werk maakt van dit probleem. Neem de Nieuwstraat. Deze is onlangs op de schop gegaan. Ik heb bij de gemeente navraag gedaan.

Er is rekening gehouden met een bui van 70 mm in een uur tijd, eens per 100 jaar. Van 90 mm in een uur tijd, eens per 250 jaar. Maar dat zijn cijfers van nu.

We moeten rekening houden met de klimaatopwarming waardoor de lucht meer waterdamp kan bevatten. Met als gevolg zwaardere buien.

Volgens het warmste scenario voor 2071-2100 kan de hoeveelheid neerslag per uur ’s zomers met 45 procent toenemen ten opzichte van nu.

Zoveel regenwater kunnen de riolen niet aan. Daarom is het noodzakelijk dat gemeenten overgaan tot gescheiden riolering en tot de bouw van waterbergingen in bebouwde gebieden.

Merkwaardig is daarom dat de gemeente bij de herinrichting van de Nieuwstraat heeft nagelaten zo’n apart riool aan te leggen. Dit voorkomt ook vermenging van vies afvalwater en schoon regenwater.

Schagen heeft niettemin de mogelijkheden onderzocht voor berging van water in de wegfundering. Maar ook dàt plan is van tafel geveegd. Ook vanwege de kosten.

De Nieuwstraat is aangelegd zonder verhoogde stoepranden en dat is niet erg slim. Overtollig water kan zo gemakkelijk de panden bereiken aan de randen van de straat.

De gemeente denkt dat dit laatste zal meevallen omdat het straatpeil naar het midden afloopt. Uit navraag blijkt dat de stoepranden niet zijn gekomen om mindervaliden niet te hinderen in hun mobiliteit.

Uit nieuwe wetenschappelijke inzichten blijkt dat de hoeveelheid regen in piekbuien mogelijk sneller toeneemt dan tot nu toe is aangenomen.

Buien van 60 tot 80 mm zijn geen uitzondering meer. En het valt te betwijfelen of die buien eens in de 100 jaar voorkomt. Mijn indruk is dat ze frequenter vallen.  Kan Meteo Tuitjenhorn meer helderheid verschaffen? 

Eugeen Hoekstra