Column: Schagen in de clinch over woningbouw

De provincie wil het landschap in Noord-Holland Noord beschermen  tegen overijverige wethouders en bouwlustige projectontwikkelaars, die één ding gemeen hebben: er moeten nieuwe woningen komen. Huizen prima, maar mondjesmaat, is de boodschap die de Omgevingsverordening 2020 van de provincie op bijna elke pagina uitstraalt. De gemeenten denken er anders over: er is woningnood, de jongeren trekken weg, de vergrijzing slaat toe. Er moet nú woningen komen.  

De provincie zag deze reflex wel aankomen en heeft, voordat de eerste haan zou kraaien in Noord-Holland Noord, een veto uitgesproken over de gebieden in onze regio: ze zijn bijna allemaal heilig verklaard. Conserveren in plaats van innoveren.

De achttien wethouders volkshuisvesting in onze regio zijn in de pen geklommen en een uitgebreide zienswijze gaan schrijven. Een glimlach kan ik niet verbergen: nu voelen zij hoe het is om in een ongelijke positie te verkeren; net als burgers die hun gelijk proberen te bevechten in hun eigen gemeente en hun verlies moeten nemen.

Neem de participatie: burgers die mogen meepraten met de gemeente over plannen. De gemeenten in de Noordkop drongen er bij de provincie op aan de omgevingsverordening ter consultatie voor te leggen aan de gemeentebesturen. Geef ons vier maanden de tijd om onze zienswijzen uit te brengen, vroegen ze.

Mooi niet, Gedeputeerde Staten beginnen er niet aan. Er is op deze wijze geen sprake van een zorgvuldig afgestemde bestuurlijke reactie, zoals collegiaal bestuur betaamt. Zo dit zit. Denk je afspraken te hebben gemaakt met je vrienden in Haarlem en je stelt vast dat ze niet worden nagekomen. Wie kent dit gevoel niet?

Neem het ‘Bijzonder Provinciaal Landschap’. Komt uit de hoge hoed van de provincie om het landschap te beschermen tegen overijverige bouwwethouders met in hun kielzog kwijlende projectontwikkelaars, die heel de Noordkop zien als een bouwlocatie bij uitstek.

De regelgeving roept veel vragen op bij deze wethouders: waar liggen de begrenzingen van het Landelijk Landschap? Moeilijk vast te stellen is waar stedelijk gebied begint en waar het ophoudt.  

De provincie wil kleine kernen (<500 woonadressen) en linten deel uit laten maken van het landelijk gebied, terwijl sommige kernen op dit moment onderdeel zijn van bestaand stedelijk gebied. Niet ieder lint is hetzelfde.

Wat steekt is dat in het landelijk gebied alleen kleinschalige ontwikkelingen kunnen plaatsvinden. Dit houdt veelal in dat er geen bebouwing toegevoegd kan worden. Zijn we lekker mee, zeggen onze wethouders in de Noordkop.

Tegen de afspraken en toezeggingen in is er sprake van nieuw beleid en een verzwaring van de regeldruk, menen de wethouders. Opeens hebben gebieden een bijzondere status gekregen. Dag bouwlocaties. En waarom? We zouden juist regels gaan versimpelen en wat zien we: de provincie verzwaart ze.

Neem de kleinschalige woningbouwplannen. De provincie legt de grens bij maximaal 11. Dit kan zomaar niet vinden de wethouders: wat ons betreft vallen die buiten de regionale afspraken met de provincie. Schrappen dus.

Puntje van zorg betreft bedrijven die nu nog in stedelijk gebied liggen en straks door de nieuwe regels in bijzonder provinciaal gebied komen te liggen. Dag uitbreidingsplannen. De provincie haalt alles door elkaar, vinden de wethouders. Geen touw aan vast te knopen.

Nog een voorbeeld: de hele stad Schagen, dus ook ten westen, zuiden en oosten is ingepakt in het Bijzonder Provinciaal Landschap. En waarom? Er is geen sprake van een goede motivatie en afweging van diverse belangen, klinkt het verwijt van de bouwlustige wethouders. Schrappen dus vinden zij.  

Dat is de grootste grief van de wethouders: de provincie houdt zich niet aan het bovenregionaal woonakkoord (goed voor 40 duizend woningen extra) dat gesloten is met Holland Boven Amsterdam en de provincie zelf.

Sterker nog, de provincie is een sta-in-de-weg geworden voor de Noordkop ‘om een vitaal gebied van te maken.’ De provincie is zich van geen kwaad bewust en zegt dat ze woningbouw bij de kernen wil toestaan, iets wat het vorige provinciale bestuur helemaal niet wilde.   

Eugeen Hoekstra