Column: Op naar het volgende ongeluk

De provincie wil nog meer bruggen en sluizen op afstand bedienen. Een onzalig plan. In Zaandam zijn flinke ongevallen gebeurd waarvan één met dodelijke afloop. In onze regio zijn aan de beurt  Westfriese sluis in Kolhorn, de Schoorldammerbrug en nog meer bruggen in onze regio. Kosten 21,5 miljoen euro.

Ze stond voor een brug in Zaandam met haar fiets, in de veronderstelling veilig voor de slagboom te staan, dat toen de brug openging zij werd opgetild waarna ze naar beneden viel en overleed. Dit was niet het eerste ongeluk met een brug die op afstaand wordt bediend. Vier jaar later deed zich hetzelfde voor op een andere brug in Zaandam die ook op afstand wordt geopend en waarbij een bejaard echtpaar onopgemerkt bleef. Beiden vielen van de geopende brug naar beneden en raakten zwaargewond.

De Onderzoeksraad voor Veiligheid heeft in 2019 een onderzoek ingesteld naar ongelukken op bruggen en sluizen die op afstand bediend worden. De gemeente Zaanstad verklaarde dat er geen fouten zijn gemaakt. “De geldende procedures zijn dekkend om een ongeval te voorkomen. Van een brugbediener wordt daarmee verwacht dat hij of zij geen fouten maakt,” merkte de gemeente op.

Echt een reactie die je kunt verwachten van een gemeentebestuur op afstand. De Raad weet beter: “Overal waar gewerkt wordt, kunnen mensen fouten maken.” De man die de brug in Zaandam op afstand bediende, verklaart dat hij na het daadwerkelijk aanvangen van de brugopening hij een ‘schim’ heeft gezien, maar het hem aan zicht ontbrak over wat zich op het brugdek afspeelde.

In de periode 2003 tot en met 2007 zijn meerdere (ernstige) ongevallen door de Onderzoeksraad in kaart gebracht. Het betrof 18 ongevallen met op afstand bediende bruggen. Zo kwam in mei 2005 in West-Grafdijk een auto in het water terecht toen de Kogerpolderbrug openging, terwijl de auto nog op het brugdek stond.

De bestuurder kwam op tijd uit de auto, die vervolgens meters naar beneden in het water viel. Vier jaar geleden nog stond een fietser netjes voor de slagbomen van de Julianabrug in Gouda. Voor zijn gevoel stond hij daar goed. Toen de brug omhoog kwam viel het slachtoffer enkele meters naar beneden en raakte zwaargewond.

De Onderzoeksraad constateert in zijn rapport dat de geïdentificeerde tekortkomingen en de maatregelen zoals genomen bij de bruggen in Zaandam niet automatisch hebben geleid tot maatregelen bij de andere bruggen. Met andere woorden: zulke ongelukken kunnen nog steeds gebeuren. De Raad is alle routines langsgegaan die te maken hebben met het openen en sluiten van de bruggen in Zaandam en constateerde bij een routine “Direct na openen van de brug valt het overzicht weg doordat de cameraopstelling te dicht op de brugklep is geplaats. Hierdoor heeft de brugbedienaar geen overzicht over wat zich voor of op de brug afspeelt.”

De provincie beweert dat ‘via centrale bediening het vervoer over water stimuleert en de doorstroming op waterwegen verbetert. Door dit vanuit een punt te organiseren, is het openstellen van bruggen en sluizen beter op elkaar afgestemd voor zowel de scheepvaart als het wegverkeer.’ Dit is nu niet anders. Brugwachters communiceren met elkaar en schippers met brugwachters. De provincie wil van de brugwachters af en neemt risico op ongevallen op de koop toe.

Eugeen Hoekstra