Column: Mantelzorgers nemen ontslag!

Meer en meer mantelzorgende werknemers geven een baan op en dat is funest voor de arbeidsmarkt. Aanvankelijk is een combinatie van mantelzorg en een baan nog te doen, maar als de zieke zieker wordt en op de professionele zorg wordt bezuinigd is er geen ontkomen meer aan en zegt de mantelzorger zijn baan op. Foute beslissing want op de krappe arbeidsmarkt is elke man en vrouw keihard nodig. De werkgever moet inspringen.  

We hebben iedereen nodig op de arbeidsmarkt. In cao’s staan mooie zinnen om mantelzorgende medewerkers een beetje te ontzien. Ze mogen bijvoorbeeld hun arbeidstijd wat aanpassen. Maar dat zal niet helpen. De oplossing ligt voor de hand: werkgevers moeten in overleg met de mantelzorger zorgen voor alternatieve hulp zodat de mantelzorger op zijn of haar werk kan blijven.

Natuurlijk is er onder collega’s en bij de baas sympathie voor de mantelzorger en vinden ze het goed dat hij wat flexibel mag omgaan met de werktijden. Maar het wordt andere koek als de collega vaker verzuimt en zich ziekmeldt omdat hij langer bij de verzorgde moet zijn. Collega’s nemen werk van hem over maar niet alles. Geleidelijk aan ontstaat er ergernis en vallen er woorden. De mantelzorger begrijpt de irritatie wel en neemt ontslag. Hij vraagt een persoonsgebonden budget aan en verdwijnt zo van de arbeidsmarkt terwijl ‘we iedereen nodig hebben.’

Mantelzorgorganisaties die het goed bedoelen met de mantelzorger erkennen de problematiek van de mantelzorgende werknemers, maar komen met de raarste suggesties om zijn of haar leven nog een beetje plezierig te houden. Let wel: één op de vier mantelzorgers in Nederland  heeft ernaast een baan. Tip één: praat met je leidinggevende. Tip twee: praat met je Arboarts. Tip drie: roep psychosociale hulp in. Tip vier: word een Zzp’er en Tip vijf: maak gebruik van de verlofregelingen. U begrijpt het: de mantelzorger kan zijn promotie wel gedag zeggen. Tip zes: zeg je baan op.

De mantelzorger moet behouden blijven op de arbeidsmarkt. We komen mensen tekort. Daarom is het enige wat juist is: de werkgever zorgt voor vervangende zorg bij de verzorgende thuis. Dan kan de mantelzorger zijn betaalde werk blijven doen en hoeft hij/zij ook niet te verzuimen. De overheid wil graag dat langdurige zorg bij de mensen thuis wordt verleend.

Maar dezelfde overheid blijft bezuinigen op de zorg. Door de vergrijzing neemt het aantal thuisverzorgde patiënten in de komende jaren flink toe. Dit betekent ook dat de druk op de mantelzorg verder zal toenemen. Dit leidt tot ongelukken: of de zieke wordt slecht verzorgd of de mantelzorger wordt zelf ziek. Moeten we dit willen? ? Nee, we moeten ervoor zorgen dat de mantelzorger kan blijven werken en dat de verzorgde de hulp blijft krijgen die hij/zij nodig heeft.

Er zijn natuurlijk mantelzorgers die dit geschetste probleem niet zo ervaren en zeggen dat ze de combinatie van werk en mantelzorg goed kunnen volhouden. Vooral parttimers lukt dit in het algemeen goed. Werkgevers smeken parttimers om meer uren te werken. De overheid wil dit ook en komt met maatregelen om de financiële nadelen van meer werken (toeslagen stoppen) weg te werken.

In de zorg zijn veel handen nodig die er nu te weinig zijn. De parttimers moeten niet bezorgd hoeven te zijn dat zij hun verzorgden in de steek laten. De regel moet zijn dat de werkgever zorgt voor vervangende zorg. De overheid moet dit faciliteren.

Helaas gebeurt dit niet. Politici kwijlen ervan als ze over mantelzorg praten en willen de mantelzorgers in het zonnetje zetten met een mantelzorgcompliment van een paar honderd euro. Helden zijn het en dat moeten we maar zo houden, vinden zij.

Eugeen Hoekstra